Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας: Η εθνική μας κυριαρχία δέχεται επίθεση από τις ΗΠΑ

Η εθνική κυριαρχία της Ουγγαρίας δέχεται επίθεση από τις ΗΠΑ είπε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτωρ Όρμπαν, μετά την κριτική που εξαπέλυσε ο γερουσιαστής Μακ Κέιν για τις σχέσεις της Βουδαπέστης με την Μόσχα, και ο οποίος αποκάλεσε τον Όρμπαν «νέο-φασίστα δικτάτορα»!

Τη δήλωση έκανε ο Όρμπαν μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο Κόσσουθ την Παρασκευή. Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι οι δηλώσεις του Μακ Κέιν ήταν ακραίες και χαρακτηρίζουν αυτόν που τις είπε.

Τα σχόλια του Μακ Κειν την Πέμπτη έγιναν ως απάντηση στη τοποθέτηση του παραγωγού του Χόλλυγουντ Κόλιν Μπέλλας ως νέου πρέσβεως στη Βουδαπέστη. Κατά τη διάρκεια μιας έντονα  φορτισμένης ομιλίας στην αμερικανική γερουσία, ο Μακ Κέιν είπε ότι, δεν είναι ενάντια στους διορισμούς με πολιτικά κριτήρια. «Αντιλαμβάνομαι πώς παίζεται το παιχνίδι, αλλά η Ουγγαρία είναι στο χείλος της παραχώρησης της κυριαρχίας της σε έναν νέο-φασίστα δικτάτορα που έχει πάρει στο κρεββάτι τον Πούτιν, και εμείς στέλνουμε ως πρέσβυ τον παραγωγό του ‘‘Τόλμη και Γοητεία’’».

Η Ρωσσία, το Ισραήλ και η Παλαιστίνη

του Paul J. Saunders,  εκτελεστικού διευθυντή του “Center for the National Interest”. 

Υπήρξε ανώτερος σύμβουλος στην κυβέρνηση του Τζωρτζ Μπους.

Η Ρωσσία, παρά τη βελτίωση των σχέσεών της με το Ισραήλ, εξακολουθεί να στηρίζει την Παλαιστινιακή Αρχή και εν γένει την παλαιστινιακή υπόθεση. Ελάχιστοι, ωστόσο, αναρωτιούνται γιατί η Μόσχα το κάνει αυτό, στο βαθμό που το κάνει, ή πώς αυτό συμβιβάζεται με τους νέους και στενότερους δεσμούς με το Ισραήλ. Αντιστρόφως, την προσοχή των ΜΜΕ τραβούν πολύ περισσότερο οι σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ και το ζήτημα που τα απασχολεί είναι εάν η κυβέρνηση Ομπάμα –η οποία προφανώς δεν είναι πλέον πρόθυμη να αποκρύψει τη γνωστή περιφρόνηση που νοιώθει για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου- θα έθετε βέτο σε σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας που θα είχε ζητηθεί από τους Παλαιστινίους και που θα επέβαλε την αναγνώριση της Παλαιστίνης.

Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τον Νεοκλή Σαρρή

 

Κυρίες και κύριοι,

Οι έχοντες την πρωτοβουλία για τη σημερινή εκδήλωση τιμής και μνήμης στον Νεοκλή Σαρρή πολύ ορθά επέλεξαν να της δώσουν ένα ευρύτερο περιεχόμενο.

Έτσι με άξονα την προσωπικότητα, τη ζωή και τις ιδέες του σπουδαίου καθηγητή, του σημαντικού επιστήμονα, του φλογερού πατριώτη σκύβουμε πάλι, για ακόμη μια φορά, στο θέμα που μας ταλανίζει χρόνια και που θα συνεχίσει να μας ταλανίζει για χρόνια.

Και εννοώ τη θέση της πατρίδας μας σε έναν κόσμο και μια γεωπολιτική γειτονιά που αλλάζει ραγδαία. Και μάλιστα πολύ πιο γρήγορα από ότι πριν, αλλαγές που σαρώνουν στο διάβα τους τις μέχρι χθες βεβαιότητες για τους πολλούς.

Ας θυμηθούμε πόσα έχουν γίνει από τη πρώτη εκδήλωση το Σεπτέμβριο.

 Και με αυτή την επιλογή είμαι βέβαιος ότι θα συμφωνούσε ο αρχοντικός, ο βυζαντινός Νεοκλής Σαρρής. Γιατί αυτή ήταν και η στάση ζωής που κράτησε με συνέπεια και πάθος μέχρι τέλος. Με τις άπειρες γνώσεις του, την ατράνταχτη επιχειρηματολογία του και την απαράμιλλη μαχητικότητά του για δεκαετίες επεδίωκε να αφυπνίσει.

Να αφυπνίσει ένα έθνος που είχε βουλιάξει σε βολικές ψευδαισθήσεις, σε όμορφα ιδεολογήματα και αρνείτο να αντικρύσει την πραγματικότητα. Να δει την σαθρότητα του οικοδομήματος που είχε χτίσει, να δει τον ανταγωνιστικό κόσμο που ζούσε, να δει την μόνιμη απειλή από μια γείτονα χώρα, την Τουρκία, που ποτέ δεν αποδέχθηκε την ελληνική ανεξαρτησία.

Η «τουρκική» στροφή του Πούτιν

Η μονοήμερη επίσκεψη του Πούτιν στην  Άγκυρα αποδείχθηκε ότι μόνο τυπική δεν ήταν. Η ανακοίνωση του Ρώσσου προέδρου πως το σχέδιο του «South Stream» ναυαγεί ολοκληρωτικά, σηματοδοτεί και μια στροφή της πολιτικής της Μόσχας προς την Δυτική Ευρώπη.

Η Ρωσσία, καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης από τον Πούτιν, ευελπιστούσε ότι εντέλει θα μπορούσε να αποκτήσει με την Ευρωπαϊκή Ένωση προνομιακές σχέσεις. Ήλπιζε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα οδηγούνταν, λόγω των οικονομικών τους αναγκών, σε χειραφέτηση από την επιρροή των ΗΠΑ. Και πράγματι, με βασικό όπλο την ενέργεια η Ρωσσία κέρδισε σημαντικά ερείσματα. Στην πραγματικότητα, όμως, υπολόγισαν λάθος. Η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να διατηρεί επί της Γερμανίας, αλλά και των περισσότερων κρατών μελών της ΕΕ, τον έλεγχο στις στρατηγικές τους επιλογές. Και αυτό το κατορθώνουν, πρωτίστως, μέσω της ταύτισης ποικίλων συμφερόντων με τις οικονομικές και πολιτικές τους ελίτ. Η διασύνδεσή τους είναι τόσο στενή που η πέρα από το επιτρεπτό απόκλιση προκαλεί ζημία για τις ίδιες. Αλλά και στην περίπτωση που εκδηλωθούν διαθέσεις αυτονόμησης, πάλι ελεγχόμενοι «εσωτερικοί μηχανισμοί» επαναφέρουν την «τάξη» -η Ελλάδα είχε ανάλογη πρόσφατη εμπειρία. Βέβαια, πάντα υπάρχει και το τελευταίο χαρτί: όταν η Ρωσσία αύξησε τη δραστηριότητά της ως προς την ενεργειακή της διείσδυση προς την Ευρώπη, που μαστίζεται από την οικονομική κρίση, ήλθε και η ώρα του πολέμου –στην Ουκρανία.

Εκλογές στη Μολδαβία – μια διχασμένη χώρα

Το πρώτο κόμμα ανά περιφέρεια

Περιπλέκεται περαιτέρω η κατάσταση στη Μολδαβία μετά και τις εκλογές της 30^ης Νοεμβρίου, αποδεικνύοντας ακόμη μια φορά ότι οι πολίτες της είναι επικίνδυνα διχασμένοι ως προς τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της χώρας. Κι αυτό αφήνει ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο, μετά και τα όσα τραγικά έχουν συμβεί στη γειτονική Ουκρανία, και με δεδομένο την ευθεία ανάμειξη όλων των ξένων παραγόντων –ΗΠΑ, Ρωσσίας, Γερμανίας, Ρουμανίας, Ουκρανίας- στα εσωτερικά πράγματα της μικρής αυτής χώρας. Παρά το γεγονός ότι τα δυτικόστροφα ή φιλορουμανικά εθνικιστικά κόμματα –η κυβέρνησή τους προχώρησε το περασμένο διάστημα στη σύνδεση της χώρας με την ΕΕ- σύμφωνα με τα ως τώρα αποτελέσματα, έχουν την πλειοψηφία με 44,6% και παίρνουν τις 54 ή 55 από τις 101 έδρες, τα φιλορωσσικά κόμματα λαμβάνουν το 39,3%. Μάλιστα, το ανοιχτά φιλορωσσικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, που αποσχίστηκε πριν από τρία χρόνια από το Κομμουνιστικό, κατέλαβε αναπάντεχα την πρώτη θέση.

Να σημειωθεί ότι, μόλις μερικές ημέρες πριν από τις εκλογές, ακυρώθηκε η υποψηφιότητα του, επίσης, φιλορωσσικού κόμματος «Πατρίδα», με επικεφαλής τον Ρώσσο επιχειρηματία, μολδαβικής καταγωγής, Ρενάτο Ουσάτι, το οποίο κατά την εφημερίδα «Κομερσάντ» θα μπορούσε να πάρει έως και 12%. Επίσης, στη Ρωσσία που διαβιούν άνω των 700 χιλιάδων Μολδαβών, λειτούργησαν μόνον 5 εκλογικά τμήματα, στα οποία ψήφισαν μόνον 15 χιλιάδες ψηφοφόροι.   

Σύμφωνα με το 73,95% της καταμέτρησης των ψήφων:

·                     το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSRM) λαμβάνει 21,83% (26 έδρες),

·                     το Φιλελεύθερο-Δημοκρατικό (PLDM) 18,95% (23),

·                     το Κ.Κ. Μολδαβίας (PKRM) 18,18% (21),

·                     το Δημοκρατικό Κόμμα (PDM) 16,06%(19),

·                     το Φιλελεύθερο Κόμμα 8,82%(12)

Το βρώμικο παρασκήνιο στη στρατολόγηση Τσετσένων τζιχαντιστών στη Τουρκία

Το κείμενο με το τίτλο «συριακός σύνδεσμος ύποπτος για την δολοφονία Τσετσένου στην Άγκυρα» δημοσιεύθηκε στο Αλ-Μόνιτορ στις 25 Νοεμβρίου 2014, απόδοση στα ελληνικά: Σωτήρης Δημόπουλος

Σε μια σειρά δολοφονιών, που θυμίζουν κατασκοπευτικό θρίλερ, έξι Τσετσένοι εξόριστοι δολοφονήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη κατά την περίοδο 2008-2011. Οι δολοφονίες, για τις οποίες κατηγορήθηκαν Ρώσσοι πράκτορες, σχεδόν είχαν λησμονηθεί έως ότου ένας Τσετσένος της Τουρκίας, υπερασπιστής της ανεξαρτησίας των Τσετσένων και πρόσωπο με ισχυρή επιρροή μεταξύ των Καυκάσιων της Τουρκίας δολοφονήθηκε πέρυσι στο γραφείο του στο κέντρο της Άγκυρας. Αμέσως, η υποψία έπεσε και πάλι στη Ρωσία.

Κάνοντας, όμως, μια ξαφνική στροφή, ένα χρόνο μετά, η οικογένεια του θύματος και ο δικηγόρος της ζήτησαν από την εισαγγελία να ακολουθήσει διαφορετική γραμμή στην έρευνα: Ο Μεντέτ Ονλού, υποψιάζονται ότι δολοφονήθηκε επειδή αποτελούσε εμπόδιο στο «δρόμο των τζιχαντιστών» προς της Συρία, καθώς ήταν ενάντιος στη συμμετοχή των Τσετσένων εξόριστων ανταρτών στον πόλεμο της Συρίας. Ισχυρίζονται δε ότι, εξελίσσεται συστηματική προσπάθεια να συγκαλυφθεί η υπόθεση της δολοφονίας.

Πούτιν: από τη γεωπολιτική και το πετρέλαιο έως τον κοινοτισμό και το Θεό

Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης του Ρώσσου προέδρου στην εκπομπή «Πρώτα Πρόσωπα» στο ТАСС, στις 23 Νοεμβρίου 2014, που δημοσιεύθηκε με τον τίτλο «Βλαδίμηρος Πούτιν: είμαστε ισχυρότεροι γιατί έχουμε δίκιο». 
Εδώ δημοσιεύεται ένα μεγάλο τμήμα της συνέντευξης αυτής:

             τα υψηλά ποσοστά αποδοχής στις δημοσκοπήσεις

- Ο Βιατσεσλάβ Βολόντιν στο «Φόρουμ Βαλντάι» είπε: «Χωρίς Πούτιν δεν υπάρχει Ρωσσία». Εσείς, είναι αλήθεια, δηλώσατε ότι η θέση αυτή είναι εντελώς λάθος.

- Ναι.

- Η διατύπωση αυτή έχει, όμως, βάση. Τουλάχιστον σήμερα. Για πολλούς, στη χώρα μας και στον κόσμο, η Ρωσσία συνδέεται μαζί σας, συμπυκνώνεται σε ένα συγκεκριμένο άτομο.

-   Νομίζω ότι είναι φυσικό. Ο αρχηγός του κράτους, το πρώτο πρόσωπο, πάντοτε συνδέεται με τη χώρα. Έτσι ή αλλιώς. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τη Ρωσσία. Στον άνθρωπο που εκλέχτηκε με απευθείας μυστική ψηφοφορία, ο λαός του έδωσε ορισμένη δικαιοδοσία, και αυτός ακολουθεί μια πολιτική στο όνομα και για λογαριασμό των πολιτών. Και, βεβαίως, η χώρα αναμένει από τον ηγέτη μια απόλυτα συγκεκριμένη συμπεριφορά. Οι άνθρωποι βασίζονται στο γεγονός ότι, εξέλεξαν επικεφαλής του κράτους, του έδωσαν την εμπιστοσύνη τους, και αυτός θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους, θα υπερασπίζεται τα συμφέροντά τους, θα αγωνίζεται για τη βελτίωση της ζωής τους στην οικονομία, στην κοινωνική σφαίρα, στη διεθνή πολιτική, στη εσωτερική πολιτική, στα ζητήματα ασφάλειας. Τα καθήκοντα είναι πολλά. Το γεγονός ότι δημιουργείται αυτή η σύνδεση ούτε ασυνήθιστο είναι, ούτε αποκλειστικά ρωσσικό στοιχείο.

- Ωστόσο, τέτοια αποδοχή στις δημοσκοπήσεις, όπως η δική σας, λίγοι ηγέτες μπορούν να καυχηθούν ότι απολαμβάνουν.

- Πράγματι, αλλά, να ξέρετε, αν κολλήσεις στους αριθμούς αυτούς, δεν είναι δυνατόν να δουλέψεις. Το χειρότερο είναι να γίνεις όμηρος του ρυθμού των μετρήσεων. Μόλις ο πολιτικός αρχινά να το κάνει, έχει ήδη χάσει. Αντί να ασχολείται με την πραγματική δουλειά, να προχωρήσει προς τα μπρός χωρίς να φοβάται το παραπάτημα, παύει να κάνει οτιδήποτε ασχολούμενος με τις μετρήσεις. Και έτσι πέφτει. Αντιθέτως, αν σκέφτεται για τη ουσία, για τα αποτελέσματα της δουλειάς του και τα συμφέροντα των ανθρώπων, τότε ακόμη και το λάθος δεν είναι τόσο τρομερό. Μπορείς να μιλήσεις γι’ αυτό ευθέως, να αναγνωρίσεις τον λανθασμένο υπολογισμό. Και να ξέρετε, αυτό δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τις μετρήσεις· οι άνθρωποι θα καταλάβουν περίφημα τις αληθινές σου προθέσεις, την ειλικρίνεια και τη τιμιότητα, ιδιαίτερα στον άμεσο διάλογο. Αυτός έχει υψηλή αξία και πάντα θα εκτιμάται.

"Το ξερίζωμα του ανθρώπου"

Το κείμενο αποτελεί παρέμβαση στην παρουσίαση του βιβλίου του Σπύρου Κουτρούλη «Το ξερίζωμα του ανθρώπου –η κρίση της νεωτερικότητας, οι ιδεολογίες και οι στοχαστές», που διοργάνωσαν το βιβλιοπωλείο «χωρίς όνομα» και οι «Εναλλακτικές Εκδόσεις»

Ο Σπύρος Κουτρούλης, ως συγγραφέας και διανοούμενος, συνιστά ιδιαίτερη περίπτωση συνέπειας και αφοσίωσης στο αντικείμενο της μελέτης του. Από τη πρώτη στιγμή που, νέος -ασφαλώς και τώρα είναι νέος όσον αφορά το βασίλειο του πνεύματος, στη πρώτη φάση θα έλεγα της ωριμότητάς του-, εμφανίστηκε στο δημόσιο λόγο εκδήλωσε και τους βασικούς άξονες των ανησυχιών και των αναζητήσεών του. Τα γραπτά του διακρίνονται από την πρόθεσή του να διαλύσουν πλάνες ενώ ενέχουν διάθεση αφυπνιστική. Γιατί ο Κουτρούλης δεν είναι ένας μοναχικός διανοούμενος. Είναι ενεργός και ενημερωμένος πολίτης, με παρέμβαση στα πολιτικά δρώμενα, χωρίς κομματικές δεσμεύσεις.

Υπήρξε για χρόνια μέλος  ενός μικρού ομίλου νέων, γύρω από το περιοδικό «Νέα Κοινωνιολογία», του οποίου ο προβληματισμός κινείτο πέρα από τις κυρίαρχες τάσεις της ύστερης μεταπολιτευτικής Ελλάδας, πέρα από ιδεολογίες και δόγματα που υπηρέτησαν τον παρασιτικό εξουσιαστικό μηχανισμό και συνδιαμόρφωσαν ένα καταθλιπτικό περιβάλλον μονοδιάστατης σκέψης. Αργότερα, θα συμμετάσχει στον μαχητικό κύκλο του «Άρδην», που η σαρωτική του δραστηριότητα και επιρροή στα πνευματικά πράγματα του τόπου συνιστά επίτευγμα άξιον απορίας για τόσο λίγους ανθρώπους.

Με ανεκτίμητο, και μάλλον σπάνιο στις ημέρες μας, πλεονέκτημα την ακόρεστη βιβλιοφαγία του, η οποία λόγω και του πειθαρχημένου χαρακτήρα του, επίσης σπάνιο θα έλεγα χαρακτηριστικό στους σημερινούς νεοέλληνες, εντοπίζει, προβάλλει και αναδεικνύει το απόσταγμα πονημάτων σημαντικών ανθρώπων της σκέψης. Αυτήν την οδό διαβαίνει με απόλυτη προσήλωση, έχοντας ήδη δημιουργήσει, κι αυτό γίνεται αντιληπτό από την ανάγνωση του βιβλίου του «Το ξερίζωμα του ανθρώπου», μια συμπαγή και αξιοζήλευτη σύνθεση, έναν γαλαξία άστρων-ιδεών και πνευματικών φωστήρων, στον οποίο συνοδεύει με σεβασμό τον αναγνώστη.

Η ομιλία του Βλ. Πούτιν στη Λέσχη Βαλντάι

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν έκανε μια ιστορική, για τις διεθνείς σχέσεις, ομιλία, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της ολομέλειας του XI συνεδρίου της Λέσχης «Βαλντάι». Το συνέδριο είχε θέμα: «Παγκόσμια Τάξη: νέοι κανόνες ή παιχνίδι χωρίς κανόνες;», πραγματοποιήθηκε στις 22-24 Οκτωβρίου στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, και σ’ αυτό έλαβαν μέρος 108 εμπειρογνώμονες από 26 χώρες.

«Αγαπητοί συνάδελφοι! Κυρίες και κύριοι! Αγαπητοί φίλοι!

Με χαρά σας καλωσορίζω στην 11^η συνδιάσκεψη της Λέσχης ανταλλαγής απόψεων «Βαλντάι». Όπως ήδη ειπώθηκε, εφέτος εδώ στη Λέσχη εμφανίστηκαν νέοι συνδιοργανωτές. Μεταξύ αυτών και οι ρωσικές, μη κυβερνητικές, δομές εμπειρογνωμόνων, κορυφαία πανεπιστήμια. Εκτός αυτών, προτάθηκε να προσθέσουμε στη συζήτηση της καθ’ αυτό ρωσικής προβληματικής και ζητήματα της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομίας.

Ευελπιστώ ότι, αυτές οι οργανωτικές και αλλαγές περιεχομένου θα ενισχύσουν το κύρος της Λέσχης ως μια από τις αξιόπιστες πλατφόρμες εμπειρογνωμόνων και ανταλλαγής απόψεων. Ταυτόχρονα, ευελπιστώ πως το λεγόμενο πνεύμα της «Βαλντάι» θα πετύχει να διατηρηθεί, και αυτή η ελευθερία, η ειλικρίνεια, η δυνατότητα να διατυπώνονται οι πιο διαφορετικές και παράλληλα πάντα καλόπιστες απόψεις.

Στο πλαίσιο αυτό θέλω να πω ότι και εγώ δεν θα σας απογοητεύσω, θα σας μιλήσω ευθέως, ειλικρινώς. Κάποια πράγματα, μπορεί, να σας φανούν ιδιαίτερα σκληρά. Αλλά εάν δεν μιλούμε ευθέως και δεν μιλούμε ξεκάθαρα γι’ αυτό που πραγματικά σκεφτόμαστε, τότε δεν έχει νόημα να συγκεντρωνόμαστε υπό αυτή την μορφή. Θα έπρεπε να μαζευόμαστε σε κάποιες διπλωματικές δεξιώσεις, όπου κανείς δεν λέει τίποτε με σαφήνεια –για να θυμηθώ τα λόγια ενός γνωστού διπλωμάτη, μπορώ μόνο να επισημάνω ότι η γλώσσα δόθηκε στους διπλωμάτες για να μη λένε την αλήθεια.

Μεταφρασμένα κείμενα για τον πόλεμο σε Εγγύς και Μέση Ανατολή (2)

 

Ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ Τουρκίας – Ιράν λόγω της Συρίας

του Αλ Χασσέμ

Στην ομιλία του για τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, στις 13 Οκτωβρίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναρωτήθηκε: «Τι είδους θρησκευτικός ηγέτης είναι αυτός [που] λέει ότι ‘‘ο Άσσαντ είναι ο μόνος που αμφισβητεί το Ισραήλ’’; Ο Άσσαντ δεν έριξε ούτε μια σφαίρα στο Ισραήλ. Ο Άσσαντ σκότωσε 250.000 και εσείς ακόμη τον στηρίζετε, στέλνοντάς του χρήματα και όπλα». Ο θρησκευτικός ηγέτης που μπήκε στο στόχαστρο του Ερντογάν ήταν ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολλάχ Αλί Χαμενεΐ.

Η ομιλία στο Μαρμαρά ήταν, πιθανώς, η πρώτη φορά, από το ξέσπασμα της συριακής κρίσης, που ο Ερντογάν κατέκρινε ευθέως την ιρανική πολιτική στη Συρία. Και το πλέον περίεργο από όσα είπε ήταν η κριτική προς τον Χαμενεΐ, σαφής ένδειξη ότι οι κάποτε στενοί δεσμοί μεταξύ των χωρών έχουν μεταβληθεί ριζικά λόγω της σύγκρουσης των συμφερόντων τους, που έφερε στην επιφάνεια  ο εξελισσόμενος εμφύλιος πόλεμος. Παρά το γεγονός ότι θα άξιζαν να προβληθούν στις ειδήσεις, οι παρατηρήσεις του Ερντογάν δεν έτυχαν της μιντιακής κάλυψης που θα έπρεπε ούτε στο Ιράν, ούτε στον αραβικό κόσμο ή διεθνώς.

Συζητώντας για τον Ερντογάν, ένας Ιρανός αξιωματούχος δήλωσε τηλεφωνικώς στο «Αλ-Μόνιτορ»: «Ο θάνατος των 250.000 στη Συρία προκλήθηκε από τα έθνη που στηρίζουν του τρομοκράτες στη Συρία. Η Τουρκία είναι ένα από αυτά τα κράτη, και έχει πλήρη την ευθύνη για την σημερινή κατάσταση. Ο κ. Ερντογάν προσωπικά γνωρίζει ότι το Ιράν είναι αθώο. Το Ιράν βοηθά μια νόμιμη κυβέρνηση να αποκαταστήσει τον έλεγχο στην επικράτειά της και να πολεμήσει τους τρομοκράτες, που έρχονται από όλο τον κόσμο να εξοντώσουν και να τρομοκρατήσουν τους πολίτες».

Μεταφρασμένα κείμενα για τον πόλεμο σε Εγγύς και Μέση Ανατολή

Ο πόλεμος Σιιτών-Σουνιτών επεκτείνεται και στην Υεμένη*

του Bruce Riedel  Διευθυντής του Intelligence Project στο Brookings Institution.

Το νέο του βιβλίο «Τι κερδίσαμε: Ο μυστικός πόλεμος της Αμερικής

στο Αφγανιστάν, 1979-1989» δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο.

Ο χειρότερος εφιάλτης του οίκου των Σαούντ γίνεται πραγματικότητα. Η εκπληκτική επιτυχία της εξέγερσης των Ζαΐντι Χούδι στην Υεμένη βάζει μια σιιτική ομάδα, που  συνδέεται με το Ιράν, στο μαλακό υπογάστριο της Σαουδικής Αραβίας, διαλύοντας έτσι τις μακροχρόνιες προσπάθειές της για σταθεροποίηση της χώρας ως δορυφόρο του Ριάντ.

Το κίνημα Ζαΐντι Χούτι, που αυτοαποκαλείται Ανσάρ Αλλάχ, ανέλαβε το Σεπτέμβριο τον έλεγχο της πρωτεύουσας Σαναά και τώρα πήρε και αυτόν της Χοντέιντα, που αποτελεί το κυριότερο λιμάνι στο βόρειο τμήμα της χώρας. Οι Χούδι έχουν επεκταθεί πολύ πέρα από το παραδοσιακό προπύργιό τους στη βόρεια Υεμένη, γύρω από τη πόλη Σααντά, κοντά στα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία, και ελέγχουν το μεγαλύτερο τμήμα της βορείου Υεμένης. Υπαγορεύουν πλέον ποιος και τι θα γίνει αποδεχτό από την, μόνον κατ’ όνομα, κυβέρνηση της Υεμένης. Απέρριψαν έτσι την πρώτη επιλογή του Προέδρου Αμπέντ Ράμπο Μανσούρ Χαντί για το πρόσωπο που θα γίνει πρωθυπουργός, όπως επίσης και τις παρακλήσεις του να αποχωρήσουν από τη Σαναά και να επιστρέψουν στις βάσεις του στο βορρά.    

Παίρνοντας την ονομασία τους από τον ιδρυτή του σύγχρονου κινήματος των Ζαΐντι, Χουσεΐν Μπαντρεντίν αλ-Χούδι, ο οποίος σκοτώθηκε στον πρώτο από τους έξι πολέμους που έλαβαν χώρα μεταξύ του 2004 και 2010, οι Χούδι είναι τώρα η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη της Υεμένης.

Οι Ζαΐντι είναι παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ, που ήλεγχε τη βόρεια Υεμένη μέχρι την επανάσταση του 1962. Το ιμαμάτο των Ζαΐντι ανατράπηκε από ένα εθνικιστικό κίνημα που υποστηρίχτηκε από την Αίγυπτο και αποτραβήχτηκε στα τραχιά βουνά και τις ερήμους του βορρά για να διεξάγουν μια εξαετή εξέγερση εναντίον των Αιγυπτίων και των δημοκρατών Υεμενέζων συμμάχων τους. Οι Σαουδάραβες ήταν τότε η κύρια πηγή της εξωτερικής στήριξης των φιλο-βασιλικών ανταρτών και ο βασιλιάς Φεϊζάλ ήταν ο βασικότερος υποστηρικτής τους.

Ομιλία στη συζήτηση "Η Ελλάδα και οι γεωπολιτικές προκλήσεις"

Το γεωπολιτικό πλαίσιο της σύγκρουσης ΗΠΑ-Ρωσίας

Η σημερινή συζήτηση περιλαμβάνει μια σειρά από επιμέρους καυτά μέτωπα και γεωπολιτικές υπο-περιφέρειες σε αναταραχή. Η ορθή ανάλυση, όμως, για την κάθε μια από αυτές δεν μπορεί να μη λάβει υπ’ όψη της τα τεκταινόμενα στις άλλες. Μια σαφής απόδειξη του κρίσιμου σημείου που βρίσκεται σήμερα η παγκοσμιοποίηση.

Ανάμεσά τους ο πόλεμος στην Ουκρανία συνιστά επιπλέον το σημείο καμπής, όπου ο νέος ψυχρός πόλεμος ΗΠΑ-Ρωσίας πήρε και επίσημη μορφή.

Για τον μη δογματικό και εμποτισμένο από ιδεολογήματα του συρμού που κατέκλυσαν μετά το ’90, η πορεία αυτή ήταν περίπου προδιαγεγραμμένη. Η προφητεία του αν-ιστορικού και υπερ-ιστορικού «παγκόσμιου χωριού» ήταν πρωτίστως μια επινόηση για την επιβολή της αμερικανικής ηγεμονίας και της εξουσίας συγκεκριμένων πολυεθνικών ελίτ.

Οι ΗΠΑ, βεβαίως, ποτέ δεν άφησαν τα πράγματα στη τύχη τους. Φρόντιζαν με συνέπεια να εξαπλώνουν τις σφαίρες επιρροής τους, κάνοντας χρήση κάθε εθνικιστικού ή θρησκευτικού κινήματος που τις εξυπηρετούσε στα Βαλκάνια, τον Καύκασο, την ανατολική Ευρώπη, την Κ. Ασία, την Μέση Ανατολή.

Η ιμπεριαλιστική ή «νέο-ιμπεριαλιστική» -λόγω των νέων χαρακτηριστικών που τη συνιστούν- πολιτική είναι μια εκ των ων ουκ άνευ συνθήκη για τον αμερικανικό μονοπολισμό.

Στον στρατηγικό σχεδιασμό των ΗΠΑ η Ρωσία αποτελεί πάντοτε τον απειλητικότερο αντίπαλο, απειλητικότερο και από το εξτρεμιστικό ισλάμ –για λόγους μεγεθών, στρατιωτικής ισχύος, πλουτοπαραγωγικών πηγών, αυτοκρατορικής ιδεολογίας της κρατικής ελίτ. Και είχαν υπόψη τους την επικινδυνότητα από μια πιθανή οικονομική ή/και στρατηγική σύμπραξη με άλλες περιφερειακές υπερδυνάμεις, όπως η Γερμανία και η Κίνα.

Ρωσία-Τουρκία: ευρασιατικός άξονας ή συνεργασία με ημερομηνία λήξης;

Στην νέα ψυχροπολεμική αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία, εξ αφορμής την ουκρανική κρίση, η Άγκυρα φαίνεται ότι έχει αποφασίσει να ακολουθήσει τη δική της πορεία. Αν και οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ουκρανία ήταν στενότατες σε όλα τα επίπεδα, και σαφώς σε κεκαλυμμένη αντι-ρωσική κατεύθυνση, εντούτοις, οι αντιδράσεις της στη πολιτική του Πούτιν απέναντι στο Κίεβο, είναι τουλάχιστον υποτονικές. Η διαπίστωση αυτή αποκτά μεγαλύτερη σημασία όσον αφορά στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ως γνωστόν, στη, στρατηγικής σημασίας, χερσόνησο η Τουρκία στήριξε πολιτικά και οικονομικά την μειονότητα των Τατάρων (300 χιλ., 12 % του πληθυσμού), που επανήλθε μετά από τον σταλινικό εκτοπισμό του 1944. Να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι στη Τουρκία οι καταγόμενοι από τους Τατάρους της Κριμαίας, σύμφωνα με τουρκικές εκτιμήσεις, ανέρχονται στα 5 εκατομμύρια! Ωστόσο, η Άγκυρα κράτησε χαμηλούς τόνους για το ζήτημα όλο το προηγούμενο διάστημα. Ακόμη και όταν απαγορεύτηκε, τον περασμένο Μάιο, η είσοδος στην Κριμαία του ηγέτη των Τατάρων Μουσταφά Ντζεμίλεφ, οι διαμαρτυρίες της Άγκυρας ήταν απρόσμενα χλιαρές. Κι όχι μόνον αυτό αλλά οι «Turkish Airlines» επανέλαβαν τον Ιούνιο τις πτήσεις προς την Συμφερούπολη ενώ, παράλληλα, προωθούνται μεγάλα τουρκικά επιχειρηματικά σχέδια στην Κριμαία, που αγνοούν επιδεικτικά την Ουάσιγκτον και το δυτικό «αντι-ρωσικό» στρατόπεδο.

Έκρηξη οικονομικών συναλλαγών

Ο πανίσχυρος, Πρόεδρος πλέον, Ταγίπ Ερντογάν είναι φανερό ότι κινείται με δική του ατζέντα, στο πλαίσιο πάντα του στόχου της ανάδειξης, μέχρι το 2023, της Τουρκίας σε κραταιά περιφερειακή υπερδύναμη. Γνωρίζει ότι για να τα καταφέρει χρειάζεται τη συνέχιση της αλματώδους οικονομικής ανάπτυξης της χώρας του. Εν ανάγκη, παραμερίζοντας, προσωρινά, κάποιες γεωπολιτικές φιλοδοξίες του νεοθωμανικού οράματός του. Και οι οικονομικές σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα είναι πραγματικά πολύ επικερδείς, καθώς οι ρωσο-τουρκικές εμπορικές συναλλαγές πλησιάζουν τα 40 δις δολάρια και ετησίως επισκέπτονται την Τουρκία 4 εκατομμύρια Ρώσοι, που αφήνουν τουλάχιστον 4 δις δολ. Ταυτόχρονα, οι ρωσικές επενδύσεις στη Τουρκία για το 2013 άγγιξαν τα 850 εκ. δολ., ενώ τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες συμμετείχαν στα φαραωνικά έργα για την Χειμερινή Ολυμπιάδα του Σότσι.

Ρωσσικά στοιχήματα στην Εγγύς Ανατολή

Η τριχοτόμηση της Συρίας και η επέλαση των Ισλαμιστών στο Ιράκ δεν αφήνει αμφιβολία ότι ο επίσημος χάρτης της Μέσης Ανατολής βαίνει προς ριζική επαναχάραξη. Η αποικιοκρατική συμφωνία Sykes-Picot είναι σε κάθε περίπτωση ξεπερασμένη, καθώς οι εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές των λαών της περιοχής έχουν αναδυθεί με τον πλέον οξύ τρόπο. Η αντίθεση των σουνιτών με το σιιτικό τόξο, που εκτείνεται από τις ακτές της Μεσογείου μέχρι το Ιράν και το Πακιστάν, έχει πάρει την μορφή της καθολικής αντιπαράθεσης. Εν μέσω αυτής της σύγκρουσης, ο κουρδικός παράγων προβάλει πλέον ως τον νέο σημαντικό παίκτη της Μέσης Ανατολής.

Η τρέχουσα πράξη του μεσανατολικού δράματος συμπίπτει χρονικά με ένα νέο γύρο αντιπαράθεσης, ανάλογη του ψυχρού πολέμου, μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Η έναρξη αυτής της περιόδου σηματοδοτείται τυπικά από τις εξελίξεις στην Ουκρανία -στις ανατολικές περιφέρειες της οποίας διεξάγεται εμφύλιος πόλεμος. Τα γεγονότα, όμως, που την επίσπευσαν σχετίζονται άμεσα με τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή και ιδιαίτερα στη Συρία. Η αντοχή του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ, στενού συμμάχου της Μόσχας, απέναντι σε φιλοδυτικές, κοσμικές και ισλαμιστικές, οργανώσεις, σε έναν σκληρό εμφύλιο που κρατά από το 2011, σήμανε το τέλος της «αραβικής άνοιξης» αλλά συνιστά και μια έμμεση νίκη της Ρωσίας. Και αυτό τη στιγμή που ο πρόεδρός της επιδιώκει να εμφανίσει τη χώρα του ότι επανακάμπτει ως παγκόσμιος πόλος ισχύος. Οι επιπτώσεις για την Ουάσιγκτον, αν άφηνε αναπάντητη την πρόκληση, θα ήταν πολύ πιο αρνητικές από τη μείωση του γοήτρου της. Η απάντηση δόθηκε, επομένως, κατευθείαν στη ρωσική αυλή. Κοινό και καθοριστικό στοιχείο και στις δύο κρίσεις η άμεση σχέση τους με τον σκληρό ανταγωνισμό για τον έλεγχο των ροών πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Λέον Γκουμιλιόφ, ΤοΒυζάντιο, ο Νεστοριανισμός και η Ευρασία μέχρι τον 13ο αιώνα*

Απόδοση στα ελληνικά και σχολιασμός: Σωτήρης Δημόπουλος

Το νόημα της λέξης «Βυζάντιο», χωρίς κάποια επεξήγηση ή προσθήκη, ποικίλει.

Βυζάντιο μπορεί να σημαίνει την Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, λείψανο περασμένων μεγαλείων, που για 1.000 χρόνια βρισκόταν σε μόνιμη παρακμή. Έτσι το αντιλαμβάνονταν ο Γίββων[1] και ο  Le Beau[2],  που αποκάλεσαν το βυζαντινό κράτος  Bas-Empire, αλλά και σε εμάς ο Βλαδίμηρος Σολοβιώφ[3].

Ως Βυζάντιο υπονοείται, επίσης, ένα ελληνικό βασίλειο, το οποίο γεννήθηκε ως πνευματική απάντηση στην παρηκμασμένη αρχαιότητα, και το οποίο διεπόταν από τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης, τις δικές του φωτεινές και σκοτεινές πλευρές. Μ’ αυτή την οπτική είδαν το Βυζάντιο ο Ουσπένσκυ[4], ο Κουλακόφσκυ[5] και ο Ντηλ [6].

Βυζάντιο μπορεί ακόμη να σημαίνει, απλώς, τη τεράστια πόλη, το εμπορικό και εκπαιδευτικό κέντρο, που αναπτύχθηκε στις όχθες της γαλάζιας θάλασσας, και το οποίο περιβαλλόταν από πυρπολημένους λόφους, όπου για αιώνες ημιάγριοι πληθυσμοί έβοσκαν τις κατσίκες τους και μάζευαν ελιές και σταφύλια. Η διατύπωση αυτή συνιστά, επίσης, μια λογική πρόσληψη του όρου.

Στην ανάλυσή μας επιλέγουμε, ωστόσο, να χρησιμοποιήσουμε μια άλλη, τέταρτη, σημασία για το Βυζάντιο ως έναν πολιτισμό, μοναδικό και ποικιλόμορφο, εκτεινόμενο πέρα από τα κρατικά σύνορα της αυτοκρατορίας της Κωνσταντινουπόλεως. Οι σπίθες από τις χρυσές ακτίνες του έφθασαν στις πράσινες κοιλάδες της Ιρλανδίας (Ιωάννης Σκώτος Εριγένης[7]), στα πυκνά δάση του Βόλγα (Νείλος Σόρσκι και Κίνημα των Ακτημόνων[8]), στα τροπικά οροπέδια γύρω από την λίμνη Τάνα[9] και στη μεγάλη ευρασιατική στέπα, στην οποία και θα αναφερθούμε.

Ο «πόλεμος» των Βαλκανίων

Στην παρούσα ιστορική φάση αποδεικνύεται, για ακόμη μια φορά, η στενή σχέση των γεωπολιτικών υποσυστημάτων της Ευρασίας. Ο «πόλεμος των αγωγών», που στις άκρες του άξονα Ουκρανίας-Μεσοποταμίας έχει μετατραπεί σε κανονικό πόλεμο, διεξάγεται αμείωτος και στην πάντα ασταθή χερσόνησο του Αίμου. Οι ΗΠΑ, παντί τρόπω και χρησιμοποιώντας την χωλαίνουσα Ε.Ε., επιδιώκουν να αποκόψουν κάθε έρεισμα της Ρωσίας στη βαλκανική ενδοχώρα.

Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η τεράστια επιρροή της Ρωσίας στο βαλκανικό χώρο υπέστη πρωτοφανή συρρίκνωση. Ιδιαίτερα έπειτα από τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, αποδείχθηκε, με ταπεινωτικό τρόπο, η τρομακτική απίσχναση της πρώην υπερδύναμης. Αυτήν την περίοδο, η διαδικασία ένταξης των μετασοσιαλιστικών Βαλκανίων στις ευρω-ατλαντικές δομές εμπέδωσε την οικονομική τους εξάρτηση από τη Γερμανία και τη γεωστρατηγική τους από τις ΗΠΑ. Παράλληλα, αναδύθηκε ενισχυμένο, με σαφή αμερικανική υποστήριξη, το βαλκανικό ισλαμικό τόξο από την Αδριατική έως τη Μαύρη Θάλασσα (τόξο που είχε χρησιμοποιήσει και το Γ΄Ράιχ, 1939-1944), για να συνδεθεί με την επανακάμπτουσα και άκρως επιθετική νέο-οθωμανική Τουρκία.

Η Μόσχα, μετά το 2005, προσπάθησε, εκ νέου, να μπει στα Βαλκάνια, με όχημα τους αγωγούς φυσικού αερίου και πετρελαίου. Η Ουάσιγκτον, όμως, απέτρεψε την πρώτη σοβαρή απόπειρα ανατροπής των συσχετισμών σε Ελλάδα και Βουλγαρία, με τους αγωγούς Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και South Stream. Η πορεία της Ελλάδας έπειτα από αυτήν την ακύρωση είναι γνωστή –να σημειώσουμε μόνον ότι στο σημερινό νέο-ψυχροπολεμικό τοπίο και με ανύπαρκτη, ουσιαστικά, εθνική κυριαρχία η παρουσία της Ρωσίας το πιθανότερο είναι να περιοριστεί σε μικρές επενδύσεις και στους Ρώσους τουρίστες.

Russian and Soviet National Policy and Greek population in Donetsk

Greek communities in Azov area, nowadays region of Donetsk in South Ukraine, were established by Greek settlers, coming from Crimean peninsula. In 1778, six years before Catherine the Great finally took Crimea from the Ottoman Empire, 18,000 Crimean Greeks, along with other Christians, mostly Armenians, living under Tatar rule, successfully petitioned the empress for permission[2] to move to Russia and emigrated to the shores of the sea of Azov, where they founded the city of Mariupol and several villages. At the same time the migrants obtained administrative and religious autonomy.[3] The decision for migration of Greeks from Crimea was part of a colonization plan of the newly conquered lands of Novorossia (South Ukraine) at the end of 18th century[4], led by Prince Grigory Potemkin, who was granted absolute rule over the area by Catherine the Great.  In addition, the exodus of all Christians (Greeks, Armenians, Vlachs, and Georgians) from Crimea helped Russia to annex the Crimean Khanate five years later, in 1783[5].

Speaking of Greeks of Mariupol we have to bear in mind that this term unites the two following entities: the Roomies (Rumaioi), whose language is divided into five dialects referred to the Greek, and the Aurums (Urum), who speak four dialects of the Tartaric language.[6] They both call themselves Greeks, mainly because of their confessional adherence to Orthodoxy, as the religion confession, since the 13^th century, was the dominant criterion that had separated this part of population from the Muslim majority, in the Tartar Khanate. Moreover, in Crimea as supreme leader of Christians was recognized the Patriarch, who was designated Roum millet-bashi. Roum millet included all Orthodox Christians under Ottoman rule, regardless of their nationality in the modern sense.[7]

Προσεγγίσεις και ερμηνείες του «εθνικού ζητήματος» στο έργο των Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς

Επανάσταση και καταστολή στην Ευρώπη το 1848

Παρά την περιβόητη φράση, στο «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», ότι «οι εργάτες δεν έχουν πατρίδα», στο ογκώδες έργο των Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς το «εθνικό ζήτημα» δεν αναλύεται μέσα από το ίδιο, αφοριστικό, πρίσμα. Η προσέγγισή τους ποικίλει, ανάλογα με την κάθε φορά απόπειρα ερμηνείας των σύγχρονών τους γεγονότων. Αναντίρρητα, ωστόσο, αυτή πάντα εξαρτάται και αξιολογείται σε σχέση με τη σταθερά της πολιτικής τους σκέψης, την αναγκαιότητα, δηλαδή, της εργατικής επανάστασης ως ιστορικής νομοτέλειας.[1] Εν τέλει, όμως, η έλλειψη μιας συμπαγούς θεωρίας για το έθνος και τα εθνικά κινήματα θα επιτρέψει θεαματικές αποκλίσεις στο ζήτημα αυτό, από τους επιγόνους του μαρξισμού. Οι τάσεις στα μαρξογενή κόμματα και ομάδες θα εκδηλωθούν με μια πολυμορφία που απλώνεται από τους πλέον αυθεντικούς αρνητές της όποιας πατριωτικής συνείδησης έως τον σοσιαλ-σωβινισμό αλλά και τα μαρξιστικά εθνο-απελευθερωτικά κινήματα. Για τα τελευταία, βέβαια, η επιτυχή σύζευξη που επετεύχθη στα κινήματα της περιφέρειας, και τα οποία επηρέασαν το παγκόσμιο ιστορικό γίγνεσθαι κατά τον 20ό αιώνα, πρέπει να αναγνωρισθεί ο καθοριστικός ρόλος του Λένιν.

Ανιχνεύοντας τις επιρροές που συνέτειναν στη διατύπωση περί απάτριδος προλεταριάτου στο «Μανιφέστο», παραθέτουμε τρεις τις οποίες θεωρούμε ως πλέον σημαντικές.   

α. Η προσωπική σχέση του Μαρξ με την εβραϊκή εθνότητα. Η αποστροφή του ότι «η χιμαιρική εθνικότητα του εβραίου είναι η εθνικότητα του εμπόρου, γενικά του χρηματανθρώπου»[2] είναι αποκαλυπτική των αισθημάτων του. Ταυτοχρόνως, όμως, το μεσσιανικό του όραμα για την κομμουνιστική κοινωνία που θα ακολουθήσει την επικείμενη επανάσταση, πηγάζει πρωτίστως από την εβραϊκή παράδοση.[3]

β. Το κίνημα για τη γερμανική ενοποίηση, το οποίο βρισκόταν τότε στη κορύφωσή του. Αν και οι δύο νεαροί επαναστάτες αγωνίστηκαν εναντίον των πριγκίπων, ο Μαρξ θα καταγγείλει στη «Γερμανική Ιδεολογία» τον εθνικισμό ως επινόηση της αστικής τάξης με σκοπό την εμφάνιση των ταξικών της συμφερόντων ταυτόσημα με τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας. Θεωρεί, ωστόσο, ότι «η μεγάλη βιομηχανία δημιούργησε μια τάξη, που σε όλα τα έθνη έχει τα ίδια συμφέροντα και που γι’ αυτήν η εθνικότητα έχει ήδη πεθάνει»[4].

γ. Η άμεση εμπειρία από τη τραγική θέση, που είχε περιέλθει η εργατική τάξη στα χρόνια της βιομηχανικής επανάστασης. Οι εργάτες, ιδιαίτερα στην πλέον αναπτυγμένη Αγγλία, υφίσταντο ανελέητη εκμετάλλευση. Ο Ένγκελς, το 1845, στη μελέτη του με τίτλο «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία», καταγγέλλει τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ως «κοινωνικό φόνο»[5], και το κράτος, που το θεωρεί ως όργανο των κεφαλαιοκρατών και συνεργό στην εκμετάλλευση των εργατών. Ποια, λοιπόν, πατρίδα θα μπορούσαν να είχαν οι «κολασμένοι» των ανθρακωρυχείων, ή οι ρακένδυτοι ήρωες του Ντίκενς; Έτσι «η σύγχρονη βιομηχανική εργασία, η σύγχρονη υποδούλωση στο κεφάλαιο, που είναι ίδια στην Αγγλία και στη Γαλλία, στην Αμερική και στη Γερμανία, αφαίρεσε από τον προλετάριο κάθε εθνικό χαρακτήρα»[6].

Ιδεολογικές προκλήσεις της ρωσικής πολιτικής

Η νέα περίοδος της αμερικανικο-ρωσικής αντιπαράθεσης προκαλείται, αναμφίβολα, από γεω-στρατηγικές και οικονομικές αποκλίσεις συμφερόντων. Άλλωστε, ουδέποτε οι ΗΠΑ παραιτήθηκαν από την διαπλάτυνση και εμβάθυνση της παγκόσμιας ηγεμονίας τους. Τούτο συνεπάγεται την αναπόφευκτη σύγκρουσή τους με όλους τους δυναμικούς και μη ελεγχόμενους πόλους του παγκόσμιου συστήματος. Και ο σημαντικότερος από αυτούς, για μια σειρά λόγους, είναι η Ρωσική Ομοσπονδία. Κάθε αντιπαλότητα, όμως, ενέχει απαραίτητα και ιδεολογική διάσταση, που δεν είναι δευτερεύουσας σημασίας. Το αντίθετο.

Ο ψυχρός πόλεμος του περασμένου αιώνα διεξήχθη με τους όρους της ιδεολογικής τιτανομαχίας μεταξύ του αγγλοσαξονικού φιλελευθερισμού και του ρωσικού κομμουνισμού. Έτσι, η επιβολή της επιρροής του ενός από τους δύο παγκόσμιους ηγεμόνες επί μιας κρατικής οντότητας καθόριζε, ταυτόχρονα, την οικονομική της δομή, το πολιτικό της σύστημα, το γεωπολιτικό της προσανατολισμό.

Η κομμουνιστική κοσμοαντίληψη, μετά από την ανάδειξή της σε κρατική ιδεολογία στη Ρωσία -με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που της προσέδωσε αυτή η ιστορική μείξη- εξαπλώθηκε ραγδαία. Στην πραγματικότητα, βέβαια, αν κι ο κομμουνισμός αποτέλεσε γέννημα της καπιταλιστικής Δύσης, η μέγιστη αποδοχή του θα καταγραφεί στην «Περιφέρεια». Εκκινώντας από την πολύ-εθνική και πολυ-θρησκευτική σοβιετική επικράτεια, θα γονιμοποιηθεί από τα εθνικά κινήματα των «λαών της Ανατολής». Εν τέλει, θα ταυτιστεί, σε όλες τις ηπείρους, με το διαρκή αντι-αποικιακό αγώνα ενάντια στις δυτικές δυνάμεις. Η εξέλιξη αυτή στάθηκε το ισχυρότερο εργαλείο της διεθνούς επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης στον ανταγωνισμό της με τη Δύση.

Το διαιρεμένο Ισλάμ

Ένα επίκαιρο κείμενο, δημοσιευμένο το 2002 

ΤΟ ΣΙΙΤΙΚΟ ΙΣΛΑΜ

Ασφαλώς, ο μέγιστος φόβος για τους επιτελείς της Ουάσιγκτον όταν αποφάσιζαν να κηρύξουν τον πόλεμο εναντίον των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν ήταν η δημιουργία ενός αντιδυτικού συνασπισμού των ισλαμικών κρατών. Συνασπισμός που θα μπορούσε, δυνητικά, να συμπεριλάβει 1 δισεκατομμύριο μουσουλμάνους, σε ένα τόξο που διαπερνά την υδρόγειο από τον Ατλαντικό έως τον Ειρηνικό ωκεανό.

Το σενάριο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε, έτσι οι ΗΠΑ, πιο σίγουρες, παραμέρισαν τις όποιες υποσχέσεις για παραχωρήσεις, που με διαρροές στον Τύπο άφηναν να εννοηθεί ότι θα κάνουν απέναντι σε αιτήματα του μουσουλμανικού κόσμου, με κυριότερο αυτό της αναγνώρισης ανεξαρτήτου παλαιστινιακού κράτους.

Ποια είναι όμως τα αίτια της αδυναμίας, τουλάχιστον μέχρι τώρα, δημιουργίας κοινού μετώπου από τα μουσουλμανικά κράτη αλλά και τους λαούς τους; Θα διακινδυνεύσουμε κάποιες εξηγήσεις βασισμένες στην πολιτική πραγματικότητα αλλά και στο ιστορικό υπόβαθρο που γεννά τις συγκεκριμένες μορφές πολιτικής δράσης αλλά και θρησκευτικής στάσης.

Грецькі громади м. Маріуполя в 20-30 роки господарский і культурний розвиток*

Грецьке население мало свій неповторний історичний шлях розвитку в Україні. Його історичний огляд подано в нижченаведеному матеріалі.

Однією з багатіх національностей, що проживають в Україні, є Греки. Перші поселенці, що оселились в VIII ст. до Р.Х. в Криму та Причорномор’’ї, змогли спорудити там великі міста і селища, де спостерігалась дивна гармонія відносин з іншими народами. Важливими моментами такого тісного духовного зв’’язку було хрещення князя Володомира грецькими священиками в Криму, одруження його з сестрою Візантійських імператорів, а потім - прийняття всіма жителями Киівськоі Русі християнськоі віри (988 р.)На протязі багатьох віків, коли Греція була поневолена Отаманською Імперією, багато греків знайли щиру гостинність в містах і селах України.

Έλληνες της Κριμαίας και λησμονημένες σελίδες της Ιστορίας

Ο ελληνισμός της Κριμαίας έχει αρχαίες καταβολές. Από την εποχή των πρώτων ελληνικών αποικιών, κατά τον 6^ο π.Χ. αι., ο ελληνικός πολιτισμός βρισκόταν σε διαρκή δημιουργική σχέση, στο διάβα των αιώνων, με τους λαούς της ευρύτερης περιοχής. Το 1778, σχεδόν το σύνολο των Ελλήνων της χερσονήσου μετοίκησε βορείως της Αζοφικής θάλασσας, όπου ίδρυσαν την πόλη της Μαριούπολης και είκοσι χωριά. Η Κριμαία, όμως, συνέχιζε να υποδέχεται ελληνικό πληθυσμό, την πλέον πρόσφατη ιστορία του οποίου, μετά δηλαδή τη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης, αρχίσαμε να την πληροφορούμαστε στην Ελλάδα μόλις στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Αναφέρω για παράδειγμα το συνέδριο «Έλληνες της Ουκρανίας: Ιστορία και Σύγχρονη Εποχή», που διοργάνωσε η «Δημοκρατική Κοινότητα των Ελλήνων της Ουκρανίας», στη πόλη του Ντονιέτσκ, το Φεβρουάριο του 1991.  Εκεί, ανάμεσα σε πολλές συγκλονιστικές εισηγήσεις, όπου λέγονταν πράγματα που δεν είχαν ειπωθεί δημόσια έως τότε, ακούστηκαν και οι ομιλίες δύο σημαντικών ανθρώπων ελληνικής καταγωγής, που μίλησαν για τους Έλληνες της Κριμαίας. Επρόκειτο για τον Ι. Μπ. Νταλιάν, Δρ. Γεωλογικών Επιστημών, καθηγητή, από την πόλη Ακτιούμπινσκ του Καζαχστάν, και τον Α.Ι. Χόλιν, βουλευτού, τότε, του Σοβιέτ της πόλης και του νομού του Ντονιέτσκ. Οι παρεμβάσεις τους δημοσιεύθηκαν ως ένα κείμενο στην έκδοση των υλικών του συνεδρίου –στη ρωσική γλώσσα- με τον τίτλο: «Οι Έλληνες της Κριμαίας – Λησμονημένες σελίδες της Ιστορίας». Από τη δημοσιευμένη αυτή εισήγησή μεταφράσαμε και μεταφέρουμε κάποια αποσπάσματα που αφορούν, κυρίως, στην περίοδο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου και του μαζικού εκτοπισμού των Ελλήνων από τις εστίες τους στην Κεντρική Ασία.

Κράτος και δημοκρατία στη Ρωσική Ομοσπονδία, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

Μεταψυχροπολεμική περίοδος: «Τέλος της ιστορίας» ή πολυπολικός κόσμος;

Στη μεταψυχροπολεμική περίοδο εκδηλώθηκαν δύο βασικές κατευθύνσεις που επεδίωξαν να χαρτογραφήσουν την καινούργια μορφή του κόσμου:

Η πρώτη, διαμορφωμένη στα χρόνια της, αναπάντεχης για τους περισσότερους δυτικούς αναλυτές, πτώσης των σοσιαλιστικών καθεστώτων, εκφράζει την αισιόδοξη προσδοκία μιας νομοτελειακής ροής των ιστορικών συμβάντων. Η τάση αυτή είναι αποτέλεσμα της αίσθησης της νίκης των θεωριών που αντιπάλεψαν για αρκετές δεκαετίες την ογκούμενη προσχώρηση κρατών, απ’ όλες τις ηπείρους στο μη καπιταλιστικό και συνάμα μη δημοκρατικό κόσμο. Το ρεύμα αυτό διακήρυξε την επικράτηση του οικονομικού μοντέλου της ελεύθερης αγοράς και, ταυτοχρόνως, σε κοινωνικό επίπεδο τη σταδιακή αφομοίωση των αρχών του φιλελευθερισμού σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Βεβαίως, αυτή η διαδικασία σήμαινε ότι όλα τα εμπόδια –θεσμοί, αξίες, ιεραρχίες, παραδόσεις- που δεν συνάδουν με τις αρχές του φιλελευθερισμού θα ξεπεραστούν ιστορικά και η εξάπλωση και εμπέδωση του φιλελευθερισμού, στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, θα επέφερε την αποδυνάμωση του κράτους, του βασικού πρωταγωνιστή των διεθνών σχέσεων.

Το συγκεκριμένο ρεύμα βρήκε στο πρόσωπο του Francis Fukuyama έναν διανοητή που δεν δίστασε να χαρακτηρίσει την νίκη του φιλελευθερισμού ως το «τέλος της Ιστορίας». Όχι βέβαια ως τέλος των ιστορικών γεγονότων, αλλά της διεκδίκησης, μέσω κοινωνικών και ιδεολογικών κινημάτων, ενός διαφορετικού οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου. Πλέον απέμενε η αέναη βελτίωση του δυτικού μοντέλου, ταυτόχρονα με την επέκτασή του σε πλανητικό επίπεδο, μια καθολικότητα που καταδεικνύει ότι : «… βρίσκεται σε δράση μια ουσιαστική διεργασία, η οποία υπαγορεύει ένα κοινό πρότυπο εξέλιξης για όλες τις κοινωνίες – με δύο λόγια, υπαγορεύει κάτι σαν την Παγκόσμια Ιστορία της ανθρωπότητας προς την κατεύθυνση της φιλελεύθερης δημοκρατίας»[1].

Οι συνέπειες της ουκρανικής κρίσης και η Ελλάδα

Οι δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις ότι η Ρωσσία δεν θα αρκείτο στην επανάκτηση της Κριμαίας. Η εξέγερση στις ανατολικές περιφέρειες και η επικείμενη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων για την ομοσπονδιοποίηση του ουκρανικού κράτους δημιουργούν νέα δεδομένα. Το Κίεβο γνωρίζει ότι έχει περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης. Μια ευρεία επιχείρηση βίαιης καταστολής, αν υποτεθεί ότι μπορεί να τη πραγματοποιήσει με ειδικές δυνάμεις που θα μεταφερθούν από τα δυτικά της χώρας, ενέχει τον κίνδυνο να δημιουργήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις όχι μόνον στις νότιες αλλά ακόμη και στις κεντρικές περιοχές της χώρας. Κι αυτό θα ήταν ένα «δώρο» στον Πούτιν, που έχει το ρωσσικό στρατό με αναμμένες μηχανές στα ρωσσο-ουκρανικά σύνορα.* Αλλά και η αδράνεια, από την άλλη, αποδυναμώνει το κύρος των Ουκρανών εθνικιστών και ενδυναμώνει την αμφισβήτηση και τις φυγόκεντρες δυνάμεις. 

Το Χρέος και η Επανάσταση - Για το βιβλίο του Μιχάλη Πάτση: "Καζαντζάκης και Ρωσία"

           «Όταν στα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, οι γέροι Κρητικοί μεθούσαν,

 βάζανε στραβά το φέσι τους, μπαίνανε τους τούρκικους καφενέδες και παίρναν να τραγουδούν, με κίντυνο της ζωής τους: Λευτεριά! Λευτεριά! Το Μόσκοβο θα φέρω!

Και να τώρα, απάνω στην ακμή του, ο Γερανός νιώθει μέσα του  μεμιάς, έναν γέρο Κρητικό, τον παππού του, με το φέσι στραβά, να βγάνει το λαρύγγι του,

τραγουδώντας το ίδιο τσάκισμα!»

Τόντα-Ράμπα

Ο Καζαντζάκης, ο συγγραφέας που αποτόλμησε να κάμει κτήμα του όλα τα πνευματικά ρεύματα του καιρού του και να αναστήσει με τη γραφίδα του τον Άνθρωπο-μαχητή, διατηρεί ακόμη το φωτοστέφανο του μεγάλου. Κι, όμως, η εικόνα του κόσμου μας σήμερα είναι αυτή που του προκαλούσε τη μέγιστη αποστροφή. Ο τρόπος του «μπακάλη» και του «λογιστή» επελαύνει ακάθεκτος σε όλα τα πλάτη και μήκη του πλανήτη, αυτού που ο Κ. αγάπησε με πάθος και εξιστόρησε σε σελίδες απαράμιλλης ομορφιάς και διεισδυτικότητας. Και που να βρει τώρα ένα κλαρί ανθισμένο για «να καθίσει και να κελαδήσει το ιερό πουλί, η καρδιά του ανθρώπου!»[1]. Κι ομολογούσε, σε στιγμές δραματικές για την Ευρώπη και τον ελληνισμό, στο αδημοσίευτο όσο ζούσε, «Συμπόσιο»: «Κύριε! Κύριε! Ποιος μίσησε περσότερο από μένα τη Φραγκιά-τη λατρεία του λογικού και της κοιλιάς, τη μίζερη γνώση, τις κερδοφόρες μικρές βεβαιότητες;». Χαιρόταν ο πολεμιστής του Χρέους ατενίζοντας τις «ορδές» της Ανατολής, τις δυνάμεις του Χάους, να εφορμούν για να ξεβολέψουν τις κοιμισμένες ψυχές∙ πρόσμενε πως αυτές θα έβαζαν πάλι το Πνεύμα σε κίνηση.

Πόσο επίκαιρος είναι, λοιπόν, ο, κατ’ εξοχήν, Έλληνας Ρομαντικός, που συμπέραινε ότι ο θάνατος είναι η έσχατη πραγματικότητα αλλά η πάλη για ζωή η μόνη Λύτρωση;  Μετά και τη φολκλορική επικράτηση του «κακέκτυπου» τού Ζορμπά, που στάθηκε το άλλοθι του χυδαίου αμοραλισμού της μεταπολίτευσης, ο Κ. επιστρέφει. Μια επιστροφή, ίσως όχι συγκυριακή, αλλά μάλλον διαισθητική. Ο δυτικός άνθρωπος έχει φθάσει στα έσχατά του. Η νίκη του είναι και η ήττα του. Κι ο Έλληνας που βλέπει, όταν «βλέπει», το καντήλι της Ιστορίας του να σιγοσβήνει, αναζητά ρίζες, πριν χαθεί οριστικά από το προσκήνιο.