«Η Κύπρος εμφανίζεται ανοιχτά ως σύμμαχος της Ρωσσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση»

Η υπογραφή στη Μόσχα από τους προέδρους Ρωσσίας και Κύπρου ενός κοινού προγράμματος δράσης των δύο χωρών για τα έτη 2015-2017 συνιστά μια νέα φάση της διμερούς συνεργασίας τους, υποστηρίζει ο πολιτικός αναλυτής Ίγκορ Σατρώφ.    

«Οι διεξαχθείσες συνομιλίες δεν μπορεί να αξιολογηθούν παρά μόνον θετικά. Η Κύπρος τα τελευταία χρόνια έτσι κι αλλιώς ήταν ενεργός εταίρος της Ρωσσικής Ομοσπονδίας, ένα «ασφαλές λιμάνι» για τα ρωσσικά κεφάλαια, με μια ενεργή συνεργασία στη σφαίρα του τουρισμού. Ακόμη και η οικονομική κρίση δεν υπονόμευσε αυτή τη σχέση.

Αλλά τώρα οι δύο χώρες εισήλθαν σε ένα νέο στάδιο αυτής της συνεργασίας. Η νέα αυτή φάση χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι λαμβάνει χώρα στο φόντο των επιδεινούμενων σχέσεων Ρωσσίας και Ε.Ε., στην οποία ανήκει η Κύπρος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Κύπρος εμφανίζεται, μπορεί να πει κάποιος, ως δικός μας σύμμαχος στην Ε.Ε.. Είναι μια χώρα που από τις πρώτες υπέστησαν τις συνέπειες των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσσία, και αυτό το δήλωσε ανοιχτά» είπε στο ραδιοφωνικό σταθμό «Σπούτνικ» ο υποδιευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου ανάπτυξης της σύγχρονης ιδεολογίας Ίγκορ Σατρώφ.

Η ιθύνουσα τάξη ενώπιον των εθνικών ευθυνών της

Η αγχώδης προσπάθεια της πολιτικο-οικονομικής ηγεμονικής τάξης της Ελλάδος να διατηρεί σταθερά με τη Τουρκία σχέση προσέγγισης και συνεργασίας, έφθασε πλέον σε οριακό σημείο. Το συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο είχε τεθεί όλο το προηγούμενο διάστημα και συνιστούσε έναν αποδεκτό άξονα επί του οποίου κινείτο η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος –με μεγαλύτερη πάντως επιφυλακτικότητα από τις προθέσεις που εξέφραζε η συντριπτική πλειοψηφία των «οργανικών» διανοουμένων, που στην Ελλάδα είναι έτσι κι αλλιώς η συντριπτική πλειοψηφία της διανόησης-, έχει υποστεί βαθιές και ανεπανόρθωτες ρωγμές.

Κατ’ αρχάς, η πρωτοφανής οικονομική κρίση- η οποία βεβαίως είναι κάτι πολύ παραπάνω, είναι μια δομική κρίση- έχει στερήσει από τα μέλη των ελίτ την αξιοπιστία που απολάμβαναν έως πρότινος εκ μέρους της κοινωνίας. Η παρούσα παρατεταμένη περιπέτεια της χώρας συνιστά μια βαριά ήττα επιλογών και προσώπων της πρόσφατης τεσσαρακονταετίας. Το γεγονός ότι οι ίδιες περίπου ισχυρές ομάδες πολιτικο-κοινωνικών συμφερόντων ηγούνται των διαδικασιών αποκατάστασης μιας νέας ισορροπίας, πρωτίστως προς όφελος των ιδίων, δεν τις εξιλεώνει στη συλλογική συνείδηση. Ως εκ τούτου, προβάλλουν το φόβο ως ισχυρότερο επιχείρημα νομιμοποίησης της εξουσίας τους. Τούτο συνεπικουρείται από την ανυπαρξία ρεαλιστικής εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης αλλά και της έλλειψης κοινωνικής υπευθυνότητας και πολιτικής ωρίμανσης. Οι αποφάσεις επί των εθνικών μας θεμάτων λαμβάνονται, επομένως, από φορείς που δεν έχουν εκ προοιμίου τη συγκατάθεση της πλειοψηφίας του έθνους. Το ίδιο ισχύει και για το πλέγμα των μέσων πληροφόρησης και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης που τελεί υπό μόνιμη και ευρεία αμφισβήτηση. [σ.τ.σ. Εν τω μεταξύ, έλαβαν χώρα οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, στις οποίες αποδείχθηκε με εντυπωσιακό τρόπο αυτή η πολιτική στροφή της κοινωνίας. Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική της νέας κυβέρνησης και ιδιαίτερα στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις οφείλουμε να τηρήσουμε στάση αναμονής -και ασφαλώς να μη παρασυρόμαστε από κινήσεις εντυπωσιασμού από τους νέους ΥΠΕΞ και ΥΠΕΘΑ] 

Η νέα εταιρική σχέση Ρωσσίας-Αιγύπτου

του Βιτάλι Ναούμκιν

Μεταξύ 9-10 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της Ρωσσίας Βλαδίμηρος Πούτιν πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αίγυπτο, ανταποδίδοντας την επίσκεψη, τον Αύγουστο 2014 στη Ρωσσία, του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φαττάχ αλ-Σίσι. Λίγο πριν από το ταξίδι του Πούτιν, στην Μόσχα οι αναλυτές πρότειναν οι ρωσσο-αιγυπτιακές σχέσεις να αναβαθμιστούν σε στρατηγική συνεργασία. Το φόντο μιας τέτοιας αλλαγής περιελάμβανε κοινές θέσεις σε μια σειρά από περιφερειακά ζητήματα, στενά αλληλένδετα συμφέροντα (κυρίως στον πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας). ένα επιτυχημένο ιστορικό διμερούς συνεργασίας σε διάφορα μέτωπα, και μια ισχυρή προσωπική σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο ηγετών.

Στον αναγνώστη να υπενθυμίσουμε ότι στη Μόσχα πήρε κάποιο χρόνο για να υποστηρίξει τον Αιγύπτιο στρατιωτικό, ο οποίος είχε αναλάβει την εξουσία μέσω μιας άνευ προηγουμένου μεγάλης κλίμακας εκδήλωση της λαϊκής βούλησης. Ωστόσο, το παιχνίδι της αναμονής δεν κράτησε πολύ, καθώς ο προσανατολισμός της Ρωσσίας προς τη υποστήριξη του Σίσι, με κάθε δυνατό τρόπο, έγινε φανερός μετά την εκλογική νίκη του Σίσι. άλλαξαν το ρου του πολέμου.

·         Η αναπάντεχη ικανότητα του καθεστώτος Μπααθ και του ίδιου του Άσαντ να κρατηθούν όρθιοι στη δυτική Συρία, όπου βρίσκεται και το 80% του πληθυσμού της χώρας, υπήρξε η ουσιαστική προϋπόθεση για ό,τι συνέβη στη συνέχεια. Αποδείχτηκε ότι, παρά την πεποίθηση πολλών ξένων αναλυτών, ο συριακός εθνικισμός, που συνενώνει στους κόλπους του πολλές εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, έχει βαθιές ρίζες.

·         Στη Συρία διεξάγεται ένας πόλεμος μεταξύ του σιιτικού τόξου και της σαλαφιστικής εκδοχής του σουνιτικού ισλάμ. Πίσω από τον Αλαουίτη Άσαντ συσπειρώθηκαν και πολεμούν δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, της Χεζμπολλάχ του Λιβάνου, των σιιτών του Ιράκ, ακόμη και των σιιτών Χαζάρων του Αφγανιστάν. Επομένως, αυτό που συνέβαινε δεν ήταν δυνατόν να παρουσιάζεται εσαεί ως μια επανάσταση του συριακού λαού κατά ενός αυταρχικού ηγέτη. Πολύ περισσότερο που στις τάξεις των αντιπάλων του βρέθηκε σύσσωμη η «ισλαμιστική διεθνής».

·         Διαρκούντος του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, προέκυψε η πολιτική αλλά και ηθική ήττα της «Αραβικής Άνοιξης». Η φρικτή αποκάλυψη του τι έφερνε αυτό που αποκαλείτο δημοκρατική εξέγερση, έγινε στη Λιβύη -η οποία μετά τον Καντάφι έγινε μια διαλυμένη χώρα- αλλά και στην Αίγυπτο, όπου οι αδελφοί μουσουλμάνοι αποπειράθηκαν να επιβάλουν ένα μεσαιωνικό καθεστώς. Το ίδιο συνέβη και στη Συρία, όταν το «Ισλαμικό Κράτος» επέβαλε καθεστώς πρωτοφανούς τρόμου και βίας, σε όσες περιοχές κατακτούσαν. Όπως ήταν εύλογο, ο φόβος των τζιχαντιστών ενίσχυσε εν τέλει τις δυνάμεις του Άσαντ.

36 χρόνια μετά την επανάσταση, που βρίσκεται σήμερα το Ιράν;

 

του Σεγιέντ Χοσσεΐν Μουσαβιάν*

Το 1979 το ιρανικό έθνος ανέτρεψε το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ καθεστώς του Παχλαβί, τερματίζοντας μια σχεδόν 2.500 χρόνων μοναρχική εξουσία, και στις 11 Φεβρουαρίου (στμ. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 10.2) θα γίνουν συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα για την επέτειο της ισλαμικής επανάστασης. Στα 36 χρόνια από τις μαζικές διαμαρτυρίες που εξεδίωξαν την μοναρχία από το Ιράν, η χώρα έχει παλέψει με τεράστιες προκλήσεις. Μετά την εγκαθίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, μέσω ενός λαϊκού δημοψηφίσματος, το Ιράν πέρασε μια περίοδο μιας χαοτικής αστάθειας, με διάφορες ένοπλες ομάδες να υπονομεύουν την νέα κυβέρνηση. Εν μέσω αυτής της ρευστής κατάστασης, στο Ιράν εισέβαλε το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, του οποίου ο στρατός στηριζόταν από τις περισσότερες παγκόσμιες δυνάμεις. Ενάντια σε αυτήν την επίθεση οι Ιρανοί από όλα τα κοινωνικά στρώματα υπερασπίστηκαν τη χώρα τους.

Έπειτα από τον καταστροφικά δαπανηρό πόλεμο –κατά τη διάρκεια του οποίου εκατοντάδες χιλιάδες Ιρανών και Ιρακινών έχασαν τη ζωή τους, πολλοί από τον καταιγισμό των χημικών όπλων του Σαντάμ- η χώρα άρχισε την επίπονη διαδικασία της ανοικοδόμησης. Κάθε προσπάθεια προς μια ταχεία ανάκαμψη, ωστόσο, δεχόταν τα κτυπήματα από τις αυξανόμενες δυτικές κυρώσεις, καθώς μια σαφής και επίμονη στρατηγική πιέσεων εναντίον του Ιράν ήταν ολοφάνερα σε πλήρη εφαρμογή. Από τότε, οι εντάσεις του Ιράν με τη Δύση έχουν δυστυχώς περαιτέρω κλιμακωθεί και η χώρα έχει αντιμετωπίσει λίγο-πολύ ολομέτωπο οικονομικό πόλεμο, ο οποίος συνοδεύτηκε από πολυάριθμες μυστικές επιθέσεις, υπό τη μορφή δολοφονιών, βομβιστικών επιθέσεων ακόμη και κυβερνοεπιθέσεων. Εντούτοις, παρ΄ όλες αυτές τις κρίσεις, το Ιράν επιμένει.

Στενότερη η ρωσσο-τουρκική βιομηχανική συνεργασία

Η Ρωσσία αγοράζει ετησίως μηχανές και μηχανολογικό εξοπλισμό ύψους 27 δις δολ. Οι Τούρκοι κατασκευαστές δήλωσαν ότι είναι έτοιμοι να διευρύνουν τη συνεργασία τους σε αυτόν τον τομέα με τη Ρωσσία, στην οποία η Δύση έχει επιβάλει σχετικές κυρώσεις. Ωστόσο πολλοί ειδικοί λένε ότι τώρα έχουμε μόνον έναν δρόμο για εισαγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού, την Κίνα…

Σε γενικές γραμμές, η Τουρκία εδώ και καιρό βρίσκεται σε μια από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των καλύτερων εμπορικών εταίρων της Ρωσσίας – στη παρούσα φάση είναι κοντά στην 6^η. Μεταξύ της Ρωσσίας και της Τουρκίας προχωρούν φιλόδοξα σχέδια στο τομέα της ατομικής ενέργειας. Και οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν παραδοσιακά πολύ έντονη παρουσία στη ρωσσική αγορά –τόσο στη Μόσχα όσο και στις περιφέρειες της Ρωσσικής Ομοσπονδίας. Την ίδια ώρα στους επιχειρηματικούς κύκλους του νοτίου εταίρου μας όλο και συχνότερα εγείρεται το ζήτημα της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Εδώ όμως προκύπτει ένα στοιχείο που δεν το αναφέρουν: η πολύ ενεργητική συνεργασία της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, όπως φαίνεται, είναι θέματα διαφορετικής τάξεως. Άλλο μπίζνες, άλλο στρατιωτικά ζητήματα.  

«Θα γελάσετε, αλλά τα συστατικά κείμενα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας δεν περιορίζουν την οικονομική συνεργασία των μελών και συμμάχων με χώρες εναντίον των οποίων έχουν εισαχθεί ιδιαίτερες, εξατομικευμένες και τομεακές κυρώσεις!» –είπε στη κουβέντα που είχαμε το μέλος της «Διεθνούς Ένωσης Νομικών», σύμβουλος του Κοινωνικού Επιμελητηρίου της ΡΟ κ. Ίγκορ Σμιντ. «Οι κανόνες λειτουργίας του ΝΑΤΟ διαμορφώθηκαν πριν από καιρό, και τότε απλά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί ανάλογη κατάσταση, όπως είναι σήμερα στον κόσμο. Δηλαδή κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει στη Τουρκία να συνεργασθεί με τη Ρωσσία στην οικονομική σφαίρα. Αλλαγές στις κανονιστικές πράξεις του ΝΑΤΟ γίνονται σπάνια, είναι μια διαδικασία μακρά και περίπλοκη, και η Τουρκία αυτό το εκμεταλλεύεται έξυπνα».