Ο στρατηγικός σχεδιασμός της Μόσχας

 
Όλα δείχνουν ότι η κρίση στην Ουκρανία συνιστά και επισήμως την απαρχή ενός νέου «ψυχρού» πολέμου. Η αντιπαράθεση μεταξύ των ΗΠΑ, ως παγκόσμια ηγεμονική δύναμη, και της Ρωσίας, που διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο μετά την περίοδο αναδίπλωσης που ακολούθησε τη διάλυση της ΕΣΣΔ, δεν περιορίζεται στην Ουκρανία και δεν αφορά μόνον τους δύο τους. Επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα τις ισχυρότερες περιφερειακές δυνάμεις, όπως την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα, αλλά και τους συσχετισμούς σε πολλαπλές εστίες έντασης και ανταγωνισμού σε πλανητικό επίπεδο.

Για να ανασταλεί αυτή η διαδικασία βασική προϋπόθεση είναι η υποχώρηση της Ρωσίας. Που σημαίνει άρνηση από τη Μόσχα της προσάρτησης της Κριμαϊκής χερσονήσου, που μπήκε πλέον στη τελική της φάση, αλλά και άρνηση της «υποχρέωσής» της για προστασία των Ρώσων και φιλορώσων κατοίκων της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας. Αν δεν συμβούν αυτά τότε το παιχνίδι της Ουκρανίας θα φανεί ότι το έχει κερδίσει ο Πούτιν. Κι αυτό το ενδεχόμενο είναι οδυνηρό για τον Ομπάμα και την αμερικανική εξωτερική πολιτική.

Από την «πλατεία της Επανάστασης» στη «Μαϊντάν»

ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΚΙΕΒΟΥ (1037)

Ήταν κάποιο αυγουστιάτικο δειλινό, στο μακρινό 1987. Το μελιχρό φως διαμόρφωνε ένα σχεδόν ονειρικό τοπίο στην «πλατεία της Επανάστασης» του Κιέβου. Εκατοντάδες νέοι κατέφθαναν με το Μετρό απ’ όλες τις συνοικίες. Άλλοι έρχονταν κατά παρέες από το βουλεβάρτο της Κρεσσιάτικ. Το δρόμο που, πριν από 999 χρόνια τότε, πέρασαν οι στρατιώτες του πρίγκηπα Βλαδίμηρου για να βαπτισθούν, θέλοντας και μη, χριστιανοί στον πλατύ Δνείπερο. Στο πλάι του ο σκληρός αλλά οξυδερκής ηγεμόνας είχε την βυζαντινή πριγκηποπούλα, που παντρεύτηκε στην χερσόνησο της Κριμαίας.

Η βυζαντινή σφραγίδα θα έμενε ανεξίτηλη στην όψη της όμορφης αυτής πόλης, του λίκνου του ρωσικού πολιτισμού. Όπως στην Αγία Σοφία, που λίγα βήματα από την πλατεία, έστεκε σε πείσμα των καιρών. Με τους ανατολίτικους χρυσούς τρούλους της,  αυτούς που μοιάζουν με κρεμμύδι –αλλά που στο εσωτερικό της οι εικονογραφίες της είναι βυζαντινές και οι επιγραφές επάνω τους στα ελληνικά. Όπως, λίγο μακρύτερα, στη Πετσέρσκαγια Λαύρα, τη Λαύρα των Σπηλαίων –εκεί που ο μοναχός Αντώνιος ο Αθωνίτης ίδρυσε τη περιβόητη μοναστική κοινότητα. Εκεί, επίσης, που ο μοναχός Νέστωρ συνέγραψε το πρώτο ρωσικό Χρονικό. Και η Λαύρα επέζησε στο χρόνο παρά τις καταστροφές των Ταταρο-Μογγόλων, την απόπειρα αρπαγής της από την Ουνία, την μανία της επανάστασης και τη λεηλασία των Ναζί. Τότε, στη δεκαετία του ’80, άρχιζε να «μπουμπουκιάζει» και πάλι, μισή μουσείο, μισή χώρος λατρείας.

Εκδήλωση του περιοδικού Άρδην: “Η πολιτική διαμάχη στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις για την Ελλάδα”, 6 Μαρτίου 2014.

Αναλύοντας την ουκρανική κρίση

TO ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΡΙΜΑΪΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1856)

Επιχειρώντας μια αρχική προσέγγιση στα γεγονότα της Ουκρανίας και στις επιπτώσεις τους στο διεθνές σύστημα διατυπώνουμε μια σειρά συμπερασμάτων: 

1. Κορυφαία αντιπαράθεση στην παγκόσμια ισορροπία ισχύος παραμένει αυτή μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Είκοσι τρία έτη μετά τη πτώση του σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ένωσης, αποδεικνύεται ότι οι κανόνες της Γεωπολιτικής είναι διαχρονικοί. Έτσι, η Ρωσία αποτελεί τον κυριότερο αντίπαλο των ΗΠΑ, όχι εξαιτίας των εμμονών του υπερσυντηρητικού αμερικανικού κατεστημένου αλλά, λόγω των ασύγκριτων πλεονεκτημάτων της (φυσικοί πόροι και αχανής έκταση, στρατιωτικό δυναμικό, πολιτικό προσωπικό με αυτοκρατορική οπτική στις διεθνείς σχέσεις, πολιτισμικό βάθος) που μπορεί, σε συνεργασία βέβαια με άλλες περιφερειακές δυνάμεις, να απειλεί την παγκόσμια αμερικανική ηγεμονία.

2. Η ουκρανική κρίση αλλάζει πλέον το διεθνές τοπίο. Όποια κι αν είναι η κατάληξή της τίποτε δεν θα είναι όπως πριν. Φαίνεται ότι μόλις ξεκίνησε, και επισήμως, ένας νέος «ψυχρός πόλεμος», με άγνωστη για την ώρα κατάληξη,. Η μεταβατική περίοδος που ακολούθησε τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και την απόλυτη ηγεμονία των ΗΠΑ, κλείνει με τα γεγονότα του Κιέβου και της Κριμαίας. Θα έχει προηγηθεί, όμως, σειρά εξελίξεων στην κεκαυμένη ζώνη, που ξεκινά από την Κεντρική Ασία και καταλήγει στη Λιβύη, που έχουν πλήξει το γόητρο των ΗΠΑ και τα αμερικανικά συμφέροντα. Ανάμεσά τους τα γεγονότα που σήμαναν συναγερμό στην Ουάσιγκτον, υπήρξαν η αντεπανάσταση των στρατιωτικών στην Αίγυπτο και η αντοχή του Άσαντ στη Συρία. Η αδυναμία των ΗΠΑ να επιβάλλουν την επιθυμητή λύση έδωσε το μήνυμα ότι η υπερδύναμη ήταν σε υποχώρηση. Και επειδή στον διεθνή ανταγωνισμό δυνάμεων δεν υπάρχουν κενά, ο Πούτιν φρόντιζε με ταχύτητα να τα καλύπτει. Αυτό προκάλεσε την αντεπίθεση των Αμερικανών σε πολλά μέτωπα, με κορύφωση την αυλή της Ρωσίας, την Ουκρανία.