H θέση της Αλβανίας στον ισλαμικό ευρασιατικό άξονα

Χάρτης της "Μεγάλης Αλβανίας"

Παρά την αισιόδοξη ρητορεία που επαγγελόταν την έλευση μιας νέας εποχής, η ανακατάταξη των συσχετισμών ισχύος του μεταψυχροπολεμικού κόσμου έχει να παρουσιάσει τόσο νικητές όσο και ηττημένους.

Στις πλέον ωφελημένες δυνάμεις συγκαταλέγεται οπωσδήποτε η Αλβανία και εν γένει το αλβανικό έθνος. Η ανάδυση του αλβανικού παράγοντα από τον ρόλο του βαλκανικού παρία σε αυτόν μιας εξαιρετικά υπολογίσιμης δύναμης είναι μία πραγματικότητα, είτε δημιουργηθεί η «Μεγάλη Αλβανία» είτε νομιμοποιηθεί το μεταβατικό «οιονεί κράτος-δορυφόρος» της Αλβανίας στο Κόσσοβο και μια διευρυμένη αυτονομία στο Τέτοβο.

Η επιτυχής αλβανική πολιτική εδράζεται αναμφίβολα στην υποστήριξη των ΗΠΑ, καθώς στον βαλκανικό χώρο η Ουάσιγκτον διαμορφώνει εν πολλοίς μόνη της τις νέες συντεταγμένες. Η υποχρεωτική, λόγω των εσωτερικών της προβλημάτων, αναδίπλωση της Ρωσσίας, αλλά και οι παλινωδίες της Ε.Ε. επέτρεψαν την απρόσκοπτη αμερικανική ρύθμιση.

Η απόλυτη και επίμονη αυτή στήριξη του αμερικανικού παράγοντα στις αναθεωρητικές βλέψεις του αλβανικού στοιχείου, όπως και του μουσουλμανικού στην Βοσνία, με την διενέργεια ακόμη και στρατιωτικών επεμβάσεων επί ευρωπαϊκού εδάφους, δεν μπορεί παρά να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αυτή αποτελεί πράξη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.

Η "νεκρανάσταση" του αριστερισμού

Η κρίση που σοβεί στο χώρο των πολιτικών ιδεών στην Ελλάδα αποκαλύπτεται και από την πρόσφατη δυναμική επανεμφάνιση ενός ευρύτατου φάσματος ιδεολογημάτων του «αριστερισμού». Στην συγκεκριμένη κατηγορία θα πρέπει να ενταχθούν οι ποικίλες τάσεις σοσιαλιστικού ή αναρχικού μεσσιανισμού -από τους «εργατιστές» έως τους κουκουλοφόρους και στην νέας γενιάς τρομοκρατία-, που διεκδικούν την επαναστατική πρωτοπορία.

Χωρίς αμφιβολία τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό και πλανητικό επίπεδο είμαστε αντιμέτωποι με σειρά σημαντικών προβλημάτων: τίς κοινωνικές ανισοτήτες, την υπερεκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος, τη κυριαρχία του μονοδιάστατου ανθρώπου-καταναλωτή, τό κενό ιδεών κ.ο.κ.

Ιδιαιτέρως για την ελληνική κοινωνία οι δυσκολίες οξύνονται από την γήρανση του πληθυσμού, την εκρηκτική διόγκωση του αθηναϊκού υδροκεφαλισμού, την μη αφομοίωση του τεράστιου αριθμού μεταναστών, την παγίωση της μετριοκρατίας, την υποβάθμιση της κρατικής ισχύος αλλά και την ανυπαρξία ενός κοινού οράματος για το μέλλον.

Το σύνολο αυτών των αδιεξόδων που μας βαραίνουν είναι εύλογο να απαιτούν επιτακτικά λύσεις και μάλιστα τόσο ανατρεπτικές που θα στοχεύουν στην ίδια την ποιότητα του «ανθρωπολογικού υποδείγματος», και στην ανάδυση μιας νέας συνθετικής ταυτότητας με διαφορετική προσέγγιση στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων, στις κοινωνικές δομές και στη σχέση ανθρώπου-φύσης.

Η μετα-Νιγιάζοφ εποχή του Τουρκμενιστάν

Η εξαιρετική ρευστότητα του μετασοβιετικού χώρου εκδηλώνεται σταθερά στην αβεβαιότητα του προσανατολισμού των κρατών που τον αποτελούν. Ο συνδυασμός της διαδικασίας ένταξης στη φρενήρη οικονομική παγκοσμιοποίηση με την προσαρμογή του πολιτικού συστήματος στις τοπικές ιδιαιτερότητες δημιουργεί εκρηκτικές αντιφάσεις με απροσδόκητες εξελίξεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω αποτελεί η περίπτωση της Τουρκμενίας. Ο αιφνίδιος θάνατος του 66χρονου δικτάτορα Saparmurat Niazov, στις 21 Δεκεμβρίου 2006, πολλαπλασίασε πάραυτα την κινητικότητα στον γεωπολιτικό άξονα Καυκάσου-Κ. Ασίας. Το απομονωμένο και αραιοκατοικημένο αυτό κράτος (περ. 5 εκ. κάτοικοι) με τις νομαδικές παραδόσεις στις ακτές της Κασπίας συνιστά, παρ’ όλα αυτά, έναν σημαντικό παράγοντα στην διαμόρφωση των ευρύτερων γεωπολιτικών συσχετισμών. Το μέγεθος της αξίας του έγκειται στα πολύτιμα κοιτάσματα που διαθέτει σε φυσικό αέριο, καθώς, σύμφωνα τουλάχιστον με τα υπάρχοντα  στοιχεία, καταλαμβάνει παγκοσμίως την τρίτη θέση.

Η περίοδος μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Τουρκμενιστάν το 1991 σφραγίστηκε από δύο καίρια χαρακτηριστικά:

α. Τον ανταγωνισμό ξένων δυνάμεων για τον έλεγχο των εξαγωγών αερίου και πετρελαίου και

β. Το απολυταρχικό καθεστώς του Νιγιάζοφ.

Προτεσταντισμός και εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ

 

Η άτεγκτη έως φανατισμένη ρητορική Αμερικανών πολιτι- κών παραγόντων, πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, είναι λογικό να ξενίζουν ακόμη κι όσους διάκεινται φιλικά προς την αμερικανική πολιτική, αλλά και την αμερικανική κουλτούρα στο σύνολό της. Ιδιαίτερα, το «κήρυγμα» του προέδρου Μπους εμφανίζεται πάντοτε διανθισμένο από ιδέες μεσσιανικού χαρακτήρα, ως προς το ρόλο της χώρας του στον εκδημοκρατισμό των εθνών, αλλά και τραχείς μανιχαϊσμούς, που ενίοτε αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας.

Μιλώντας για το ιδεολογικό υπόβαθρο που επάνω του εδράζεται η αμερικανική πολιτική υπονοούμε εύλογα αυτό το οποίο διαμορφώνεται από την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (1776) και το πρώτο Σύνταγμα (1787). Και τα δύο είναι θεμελιωμένα στις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας που είχαν αναπτύξει οι Ευρωπαίοι φιλόσοφοι του διαφωτισμού, όπως ο Μοντεσκιέ και ο Λοκ. Σ’ αυτό το πλαίσιο φαίνονται αρκετά αταίριαστα τα στοιχεία του μεσσιανισμού και του μανιχαϊσμού, κυρίαρχα εντούτοις στην ιδεολογική επικάλυψη της παρεμβατικής εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, όμως, τα συγκεκριμένα, σαφώς αντι-διαφωτιστικά, χαρακτηριστικά συγκυριαρχούν την αμερικανική ιδεολογία, και προϋπάρχουν της γένεσης του αμερικανικού κράτους. Οι πηγές τους ανιχνεύονται στις ισχυρές προτεσταντικές καταβολές, πουριτανικού τύπου, των ευρωπαίων μεταναστών που αποίκησαν για αιώνες τη βόρεια Αμερική. Η προτεσταντική αυτή διάσταση συνιστά έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες διαμόρφωσης της στάσης των ΗΠΑ απέναντι στον κόσμο, αλλά και της εικόνας της στο εσωτερικό.