Αγνώστου προελεύσεως MIG-29 κατέφθασαν στη Λιβύη για υποστήριξη του Χάφταρ

του Γιεβγένι Κρούτικωφ

Για πρώτη φορά από την εποχή της δολοφονίας του Καντάφι ξεκίνησε στη Λιβύη μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση από αέρος. Όπως φαίνεται, σ’ αυτήν θα πάρουν μέρος αεροσκάφη MIG-29. Κάποιες πηγές ήδη βεβαιώνουν ότι, υποτίθεται, τα αεροσκάφη αυτά πέταξαν από την Συρία. Μπορούμε να πιστέψουμε ανάλογες πληροφορίες και τι σημαίνει η εμφάνιση των αεροπορικών ενισχύσεων για την πορεία του πολέμου σε αυτήν την χώρα;

Την νύχτα της Παρασκευής η πολεμική αεροπορία του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) του στρατάρχη Χάφταρ πραγματοποίησε μια σειρά επιθέσεων σε θέσεις της κυβέρνησης Εθνικής Συνεννόησης (PNS) στα νοτιο-ανατολικά της Τρίπολης. Σύμφωνα με πηγές τρίτων, το αποτέλεσμα των επιθέσεων ήταν η καταστροφή της γέφυρας νοτίως της πόλης Γκαργιάν. Επιπλέον κτυπήθηκαν μερικά τουρκικά drones (τα στοιχεία που δίνουν οι αντιμαχόμενες πλευρές είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν, και έως τώρα υπάρχει σιγουριά μόνον για ένα UAV). Νωρίτερα, εκπρόσωποι του LNA κήρυξαν, στην ουσία, πόλεμο στην PNS από αέρος, ενώ, ταυτοχρόνως, όλα τα σημεία δράσης των Τούρκων στην Τρίπολη χαρακτηρίστηκαν ως νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι.

«Τις επόμενες ώρες θα δείτε την ισχυρότερη αεροπορική εκστρατεία στην ιστορία της Λιβύης» - μετέφεραν την Πέμπτη ορισμένα τουρκικά ΜΜΕ τα λόγια του διοικητή της αεροπορίας του LNA Sakra al-Jarusha. Και ο επικεφαλής του υπουργείου Εσωτερικών της PNS Fathi Bashagha δήλωσε στο Bloomberg ότι τουλάχιστον 6 καταδιωκτικά MIG-29 και Su-24 πέταξαν από την Συρία για να είναι στη διάθεση των δυνάμεων του LNA. Ωστόσο, δεν είναι σαφές, σημειώνει το Bloomberg, εάν πρόκειται για νέες ενισχύσεις ή αν ανήκαν στον Χάφταρ και ήταν για επισκευή στη Συρία. Εν συνεχεία, την πληροφορία για την εμφάνιση στο πλευρό του Χάφταρ MIG-29 την μετέδιδαν και αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.

Αρχικώς, έμοιαζε η υπόθεση ως μέρος του συνηθισμένου πολέμου πληροφοριών. Αλλά τώρα μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι στην αεροπορική βάση της Jufra, στην Κυρηναϊκή, πράγματι προσγειώθηκε ένας αριθμός MIG-29 χωρίς νούμερα και αναγνωριστικά σήματα. Από πού ήλθαν, σε ποιόν ανήκουν και ποιος κάθεται στο πιλοτήριο είναι άγνωστο.

Στην νυχτερινή επιδρομή εναντίον των θέσεων της PNS στην Τρίπολη αυτά τα αεροσκάφη δεν πήραν μέρος. Οι εκπρόσωποι του LNA λένε ότι αυτή τη στιγμή σε επιχειρησιακή ετοιμότητα είναι μόνον 4 MIG-29. Και εδώ γεννιούνται σκέψεις τόσο στρατιωτικής όσο και πολιτικής υφής.

Η δήλωση του LNA για το ότι ετοιμάζουν μια πρωτοφανή αεροπορική επιχείρηση πρέπει να αναλυθεί ενδελεχώς. Ο στρατός αυτός διαθέτει 15-20 παλαιά αεροσκάφη και, πλέον, μερικά MIG, συν μια σειρά από κινεζικά drones. Η προηγούμενη «πρωτοφανής αεροπορική επιχείρηση» ήταν όταν το ΝΑΤΟ βομβάρδισε την Λιβύη το 2011. Με τις δυνάμεις, όμως, που διαθέτει ο Χάφταρ δεν είναι δυνατόν να εκκαθαριστεί ούτε η Τρίπολη με την «συριακή μέθοδο», δηλαδή εξόντωση του ανθρώπινου δυναμικού του αντιπάλου, μέχρι τον τελευταίο.

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, η PNS δεν διαθέτει ούτε αυτό. Μπορεί να αντιμετωπίσει τα νέα MIG μόνο με συστήματα αεροπορικής άμυνας που παραδίδονται από την Τουρκία. Πρόκειται κυρίως για το παλιό αμερικανικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας "Hawk" και συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας των τουρκικών πολεμικών πλοίων, τα οποία βρίσκονται έξω από την ακτή της Τρίπολης. Πριν από αυτό, οι τουρκικές ναυτικές δυνάμεις χρησιμοποιήθηκαν μόνο μερικές φορές στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης, και η τελευταία μόλις πρόσφατα: τουρκικό αντιτορπιλικό εκτόξευσε αρκετούς πυραύλους Tomahawk εναντίον της βάση Al-Vatyy.

Μετά την απώλεια αυτής της αεροπορικής βάσης, η θέση του LNA του στρατάρχη Χάφταρ είναι πολύ δύσκολη. Είναι εμφανής, πλέον, η απειλή για την κατάρρευση του μετώπου και την υποχώρηση από την Τρίπολη στα μετόπισθεν κοντά στη Tarhuna (65 χλμ. νοτιοανατολικά της Τριπόλεως). Σε αυτό το πλαίσιο, η εμφάνιση των MIG στην Κυρηναϊκή είναι ένα «πυροσβεστικό» μέτρο, μια επείγουσα απάντηση σε μια απροσδόκητη ήττα στο δυτικό μέτωπο. Φυσικά, η αεροπορία είναι καλή, αλλά στον πόλεμο όλα κερδίζονται στο έδαφος. Εάν ο LNA συνεχίσει να απομακρύνεται από την Τρίπολη, τότε η δράση των MIG είναι χωρίς νόημα.

Από πολιτικής απόψεως τώρα, η αμερικανική πλευρά θέτει το ερώτημα: εάν τα αεροσκάφη έφτασαν από τη Συρία, τότε σε ποιόν ανήκουν και αυτό δεν αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου; Ήδη υπάρχουν στοιχεία ότι ορισμένοι "εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ" «μελετούν την κατάσταση». Μεταξύ αυτών των εμπειρογνωμόνων κυκλοφορούν πολλές εκδοχές για την προέλευση των αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένης αυτής ότι πρόκειται για ρωσικά που έφτασαν από τη Συρία. Υπάρχουν επίσης εικασίες ότι μπορεί να είναι αιγυπτιακά ή ακόμα και από τα Εμιράτα. Τα ΗΑΕ τα αγόρασαν, αντίστοιχα, από τη Λευκορωσία, αλλά το Μινσκ το αρνείται.

Οι Τούρκοι τείνουν να πιστεύουν στη ρωσική προέλευση των αεροπλάνων και των πιλότων. Η Άγκυρα μπορεί να απαντήσει μεταφέροντας τα δικά της F-16 στην Τρίπολη. Στην ίδια βάση Al-Vatyy, για παράδειγμα. Προηγουμένως, το PNS δεν διέθετε τέτοιο χώρο. Μπορεί, εντέλει, να επιτεθεί στη βάση Jufra με drones ή Tomahawks από θαλάσσης.

Παράλληλα, την Παρασκευή οι εκπρόσωποι της υπηρεσίας πληροφοριών του Χάφταρ πραγματοποίησαν μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη τύπου. Ανέφεραν τη κατάληψη ενός τουρκικού BMC Kirpi, στο οποίο, για κάποιο λόγο, λειτουργούσε διαρκώς η κάμερα εγγραφής βίντεο. Και όταν λέμε διαρκώς εννοούμε από την πρώτη σχεδόν στιγμή που ξεκίνησε τη λειτουργία το όχημα. Αυτό το συναρπαστικό βίντεο περιγράφει τη διαδρομή του οχήματος από τη Σμύρνη μέχρι και τη Τρίπολη. Έτσι κι αλλιώς κανείς δεν αμφέβαλε για τη συμμετοχή του τακτικού στρατού της Τουρκίας στις μάχες της Λιβύης, αλλά πλέον αυτό γίνεται ολοφάνερο. Το LNA ισχυρίζεται ότι στο πλευρό της PNS πολεμούν αυτή τη στιγμή 25 χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες και περίπου 15 χιλιάδες μαχητές που μεταφέρθηκαν από την επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας.

Εάν η Άγκυρα αποφασίσει να απαντήσει με κάποιο τρόπο στην άφιξη των MIG στη Λιβύη, τότε από την Τουρκία θα πραγματοποιηθεί ραγδαία αύξηση του επιπέδου της αντιπαράθεσης. Για την ακρίβεια, βέβαια, οι ίδιοι οι Λίβυοι μεγαλώνουν το διακύβευμα - τόσο η PNS όσο και ο Χαφτάρ, αλλά προσελκύουν σταδιακά και τρίτους παίκτες στην προσωπική τους αναμέτρηση στην έρημο. Και πολύ μεγάλους παίκτες.

Ο πόλεμος στη Λιβύη ήταν πάντα αμφιταλαντευόμενος. Μόλις η μία πλευρά πάρει το πλεονέκτημα, αμέσως νέες «ομάδες στήριξης» εντάσσονται στην άλλη. Επιπλέον, όλα αυτά συνοδεύονται από ρητορικές υπερβολές. Για παράδειγμα, πέρυσι πολλοί ήταν πεπεισμένοι ότι ο Χάφταρ από μέρα σε μέρα θα έπαιρνε την Τρίπολη. Οι φωνές όσων το αμφισβητούσαν πνίγηκαν μέσα στην χορωδία των συγχαρητηρίων. Έτσι και τώρα, πολλοί άρχισαν να μιλάνε για την «ταχεία κατάρρευση» του μετώπου του LNA και για την απαρχή της πλήρους ήττας του Χάφταρ.

Ναι, η κατάσταση έχει αλλάξει. Υπάρχουν δυσάρεστες εξελίξεις για το Χάφταρ από τις επιτυχείς διαπραγματεύσεις των ανθρώπων του Σάρατζ με τους Βεδουίνους και τις φυλές της νότιας Λιβύης, οι οποίοι ζούσαν την παράλληλη ζωή τους, λαμβάνοντας σταθερά μετρητά από την άντληση του πετρελαίου. Αλλά, γενικά, αυτό δεν σημαίνει κάποια ολοκληρωτική καταστροφή για τον Χάφταρ. Διατηρεί συμμάχους, δέχεται ενισχύσεις. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι για την ώρα το μέτωπο της Τρίπολης θα καταρρεύσει.

Απλά, όλ’ αυτά θα συνεχιστούν για ένα ακόμη έτος. Βέβαια, θα ξεκινήσει και η αποσαφήνιση «τίνος είναι τα αεροσκάφη». Κάποιος στο Λονδίνο θα δημιουργήσει ένα είδος επιτροπής για να κατηγορήσει τη Μόσχα και οι «ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες», χωρίς κανένα στοιχείο, θα λάβουν νέες επιχορηγήσεις. Ίσως αυτό μπορεί να περιγραφεί και ως ένα κόστος που θα βάλουν να πληρώσει η Ρωσία για την έμμεση υποστήριξή της προς τον Χάφταρ.

Πηγή: https://vz.ru/world/2020/5/22/1040875.html