του Γκλεμπ Κουζνετσόφ, πολιτικού επιστήμονα, επικεφαλής
του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων του Επιστημονικού Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών (Ρωσία)
Μετά
από συζητήσεις ακόμη και με καταρτισμένους συναδέλφους (η πλειοψηφία τους αυτό που
γνωρίζει για τη Γενοκτονία είναι ότι «οι Τούρκοι κάποτε έσφαξαν τους Αρμένιους
κατά τον ανατολίτικο άγριο τρόπο, τίποτε το ασυνήθιστο για αυτές τις περιοχές»),
προσπάθησα να διατυπώσω τους βασικούς μύθους για την Γενοκτονία, που επιτρέπουν
στην Τουρκία με διάφορους τρόπους να αποφεύγει να αναλάβει την ευθύνη γι’
αυτήν.
1.
Η αντιαρμενική πολιτική υπήρξε «απάντηση στις
προδοτικές ενέργειες στη γραμμή του μετώπου».
Δεν
είναι έτσι!
Η πολιτική του κόμματος
των Νεότουρκων «Ένωση και Πρόοδος» κατέληξε μετά την κατάκτηση της εξουσίας
στην ιδέα της δημιουργίας ενός σύγχρονου μονοεθνικού και μονοθρησκευτικού
κράτους. Τα ιδεολογικά κείμενα, το πρόγραμμα του κόμματος είναι ευρέως
προσβάσιμα. Η ιδεολογία του «Ένωση και Πρόοδος» οδήγησε στην Γενοκτονία των
Αρμενίων, και επίσης, στην Γενοκτονία των Ελλήνων και των άλλων εθνικών
μειονοτήτων στη Τουρκία.
2. «Η
Γενοκτονία δεν είναι ορθό να ονομάζεται γενοκτονία, καθώς διεξήχθη με όχι
συστηματικό τρόπο, με ανατολική αγριότητα, και δεν ομοιάζει καθόλου, για
παράδειγμα, με το Ολοκαύτωμα. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρξε ‘‘εξόντωση των
Αρμενίων’’. Απλώς ο λαός, λόγω της μειωμένης πειθαρχίας άσκησε, μιας κι ήταν χρόνια δύσκολα, μεγάλη
αγριότητα -ο πόλεμος και οι Αρμένιοι σαν να υπήρξαν τυχαία θύματα των περιστάσεων".
Δεν είναι έτσι!
Η Γενοκτονία ήταν σχεδιασμένη
και εκτελέστηκε αυστηρά σύμφωνα με αυτό το σχέδιο. Συμπεριελάμβανε:
Α. Εκκαθάριση του στρατού
από τους Αρμένιους (παρά το γεγονός ότι ο Ενβέρ πασά στην περιοχή Σαρίκαμις
σώθηκε από έναν Αρμένιο [στμ. Η μάχη του Σαρίκαμις μεταξύ του ρωσικού και οθωμανικού στρατού κατά τη διάρκεια
του α΄ παγκοσμίου πολέμου, και διήρκησε από τις 22 Δεκεμβρίου 1914 έως τις 17
Ιανουαρίου 1915, με νίκη των Ρώσων] και οι κατηγορίες των
Τούρκων προς την αρμενική πλευρά έχουν ανάλογη αξία με αυτές για προδοσία των
Τατάρων της Κριμαίας ή των Γερμανών του Βόλγα από το καθεστώς της ΕΣΣΔ.
Β. Η εκκαθάριση των ελίτ (επιφανείς
ιερωμένοι, εκδότες, πολιτικοί, ιατροί, διδάσκαλοι, δημοσιογράφοι – πρώτο θύμα
των Τούρκων υπήρξε η αρμενική ελίτ, και μάλιστα όχι τόσο στο μέτωπο του
Καυκάσου, όσο στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας και ιδιαιτέρως στην
Κωνσταντινούπολη).
Γ. Και μόνον έπειτα από
αυτό, έγινε η μαζική μετακίνηση του πληθυσμού, συνοδευόμενη από δολοφονίες,
πείνα, επιδημίες και βία χωρίς προηγούμενο. Ωστόσο, η μαζική εξόντωση, και στην
αρχή και κατά την πορεία των εκτοπισμένων προς τα στρατόπεδα του θανάτου στην
συριακή και ιρακινή έρημο, «συμπεριλαμβανόταν στο αρχικό σχέδιο». Τα στρατόπεδα,
επίσης, δεν είχαν εφόδια, δεν υπήρχαν ούτε οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την
επιβίωση των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, που ήσαν έγκλειστοι. Επιπλέον, τους
διοικητές που δεν είχαν αντιληφθεί τα σχέδια των Νεοτούρκων και προσπαθούσαν να
μετατρέψουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης σε κανονικούς χώρους διαβίωσης για τους εκτοπισμένους,
τους αντικαθιστούσαν με δήμιους. Έτσι αντικατέστησαν τον κυβερνήτη του
Χαλεπίου, ο οποίος θεώρησε καθήκον του να εξασφαλίσει στα στρατόπεδα της Συρίας
κάποιες τουλάχιστον συνθήκες επιβίωσης.
