Σωτήρης Δημόπουλος: Η είσοδος του δράκου: Ο κρίσιμος ρόλος της Κίνας στην νίκη της ειρήνης στη Συρία

του Finian Cunningham

Η Κίνα αναβαθμίζει την ανάμειξή της στη Συρία, όχι στρατιωτικά αλλά με χρήμα, και μάλιστα με πολύ χρήμα. Για το Πεκίνο η ταλαιπωρημένη από τον πόλεμο Συρία συνιστά μια χρυσή ευκαιρία για μπίζνες ανασυγκρότησης. Για την Δαμασκό, η ευημερία σημαίνει ειρήνη. Ο Κινέζος Υπεξ Wang Yi και ο Σύριος συνάδελφός του Ουαλίντ Μουαλλέμ έχουν επιδείξει στις εγκάρδιες συνομιλίες τους ότι Πεκίνο και Δαμασκός βρίσκονται στην ίδια πλευρά, όταν συζητιέται η ανοικοδόμηση της Συρίας μέσω μια εταιρικής σχέσης.

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι έχει επίσης υποστηρίξει τις ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα της Ρωσίας, στο Σότσι και στην Αστάνα. Όταν ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν κάλεσε σε μια άμεση αλλαγή στις διπλωματικές προσπάθειες για τη σταθεροποίηση της Συρίας και της Μέσης Ανατολής, το Πεκίνο φαίνεται να έχει απαντήσει με φιλόδοξα σχέδια ανασυγκρότησης.

Κινεζικές εταιρείες, αναφέρεται ότι κάνουν ουρά για να κερδίσουν συμβόλαια για την ανοικοδόμηση ολόκληρων πόλεων και χωριών, δρόμων, γεφυρών, σχολείων, νοσοκομείων, και τηλεπικοινωνιακών δικτύων που έχουν καταστραφεί κατά τον επταετή πόλεμο.

Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι οι καταστροφές από τον πόλεμο στις συριακές υποδομές υπολογίζονται τουλάχιστον σε 250 δις δολάρια. Η Κίνα θα μπορούσε να είναι ο ιδανικός εταίρος για την ανοικοδόμηση της χώρας. Η Ρωσία και το Ιράν υπήρξαν οπωσδήποτε οι κρίσιμες δυνάμεις για την νίκη στον πόλεμο. Αλλά τώρα είναι η Κίνα που γίνεται κρίσιμη για την νίκη στην ειρήνη.

«Οι δυτικές δυνάμεις είναι απρόθυμες να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της Συρίας μετά από τον εμφύλιο πόλεμο», ανέφερε το Bloomberg. «Επειδή θεωρούν ότι κέρδισε η λάθος πλευρά». Φαίνεται ότι ΗΠΑ και Ε.Ε. εσκεμμένα παρακρατούν χρήματα, ως μοχλό πίεσης για την «πολιτική μετάβαση» στη Συρία, που είναι ένας ευφημισμός για την αλλαγή του καθεστώτος. Οι δυτικές δυνάμεις στήριξαν μια επτάχρονη ανταρσία για την ανατροπή του Άσαντ, αλλά έχασαν. Τώρα φαίνεται ότι δεν κατάφεραν στρατιωτικά προσπαθούν να το κάνουν με οικονομικό καταναγκασμό.

Βεβαίως, αν εφαρμοζόταν ορθά το διεθνές δίκαιο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί του θα έπρεπε να τους επιβληθεί να αποζημιώσουν για τις καταστροφές του πολέμου, δεδομένης της ευθύνης της για την εκδήλωση τόσης βίας στη Συρία. Δυστυχώς, αυτό το δίκαιο και λογικό αποτέλεσμα είναι απίθανο, δεδομένων των διπλών κριτηρίων των δυτικών δυνάμεων.

Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε ο Ρώσος απεσταλμένος στη Συρία, Αλεξάντερ Λαβρέντιεφ, η δυτική ανάμειξη στην ανοικοδόμηση της χώρας δεν είναι απαραίτητη. Επειδή υπάρχουν εναλλακτικές πηγές επενδυτικών κεφαλαίων, και κυρίως της Κίνας.

Η συμμετοχή της Κίνας στη Συρία ταιριάζει τέλεια με το μεγάλο παγκόσμιο όραμά της για οικονομική ολοκλήρωση βάσει του «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» (OBOR).

Ιστορικά, η Συρία ήταν ένας ζωτικός κόμβος μέσα στους παλαιούς δρόμους του μεταξιού που εκτείνονταν από την Κίνα, δια μέσω της Ασίας, έως την Ευρώπη και την Αφρική. Σήμερα, η θέση της Συρίας ως στρατηγικό σταυροδρόμι μεταξύ της Ασίας, της Ευρώπης και της Αφρικής δεν είναι λιγότερο σημαντική. Το Πεκίνο γνωρίζει πολύ καλά ότι για να εδραιωθεί το όραμα του OBOR εξαρτάται από την πολιτική σταθερότητα και ασφάλεια.

Αυτήν την εβδομάδα, η Κίνα φιλοξένησε τους αρχηγούς των Συμβουλίων Ασφαλείας των χωρών του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στο Πεκίνο. Ο πρόεδρος Σι, όπως και ο ανώτατος Ρώσος αξιωματούχος Νικολάι Πατρούσεφ, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, τόνισαν την επιτακτική ανάγκη για συνεργασία και ασφάλεια για να στηριχθεί η οικονομική ανάπτυξη στον ευρασιατικό χώρο και πέραν αυτού.

Αυτός είναι ο λόγος που η Κίνα βλέπει τη Συρία ως επείγουσα προτεραιότητα. Χωρίς ασφάλεια και σταθερότητα στη Μ. Ανατολή, μεγάλο μέρος των παγκοσμίων σχεδίων της Κίνας για την αναβίωση των Δρόμων του Μεταξιού είναι σε κίνδυνο. Χωρίς αμφιβολία, η Ρωσία γνωρίζει πολύ καλά το ουσιαστικό μέρος αυτού του γεωπολιτικού παζλ.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο ειδικός απεσταλμένος της Κίνας στη Συρία Xie Xiaoyan είπε στα ρωσικά μέσα ότι οι δύο χώρες εργάστηκαν στενά για την προώθηση της πολιτικής διαδικασίας στη Συρία και την μεταπολεμική ανάκαμψη. Είπε ακόμη ότι η συνεργασία μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου για την εξασφάλιση του μέλλοντος της Συρίας ήταν μέρος μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής εταιρικής σχέσης, που έχει εδραιωθεί τα τελευταία χρόνια υπό την ηγεσία των Πούτιν και Σι.

Κάποιος μπορεί να μαντέψει ότι η Ρωσία και η Κίνα εργάζονται σε συνδυασμό όσον αφορά την επιδίωξη της ειρήνης στη Συρία, χωρίς ωστόσο να το διαλαλούν. Η στρατιωτική ισχύς της Ρωσίας έπαιξε έναν ουσιαστικό ρόλο στην κατάπαυση της βίας στη Συρία. Αλλά τώρα η Κίνα αναλαμβάνει το καθήκον να μετατρέψει την μειωμένη βία σε μια βιώσιμη, διαρκή ειρήνη, μέσω της ανοικοδόμησης και της οικονομικής αναζωογόνησης.

Και οι δύο χώρες δεν δρουν μόνον από αλτρουισμό. Η Κίνα και η Ρωσία, όπως και το Ιράν, η Ινδία και άλλες, προσδοκούν να έχουν προσοδοφόρα κέρδη από την ανοικοδόμηση μιας ολόκληρης χώρας. Ο Άσαντ έχει δημοσίως δηλώσει ότι δυτικά κράτη και οι περιφερειακοί τους σύμμαχοι, όπως η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία, δεν θα έχουν καμία ευκαιρία να βγάλουν κέρδη από την μελλοντική Συρία. Ο Άσαντ αναζητά μελλοντικές προοπτικές στα ανατολικά του.

Αλλά, όπως σημειώθηκε, είναι η μεγαλύτερη εικόνα της οικονομικής ολοκλήρωσης που προσφέρει ένα ακόμη κίνητρο για τη Ρωσία και την Κίνα. Η ειρήνευση στη Συρία είναι ακρογωνιαίος λίθος στα παγκόσμια οικονομικά αναπτυξιακά σχέδια που, κυρίως, η Κίνα και η Ρωσία έχουν υποστηρίξει, και που επεκτείνονται στις ηπείρους από το Βλαδιβοστόκ μέχρι τη Λισαβώνα, και κατέρχονται μέσω της Μέσης Ανατολής στην Αφρική.

Υπάρχουν επίσης ιδιαίτερες ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια στη Συρία και για τη Ρωσία και για την Κίνα, από τους χιλιάδες μαχητές που απειλούν να επιστρέψουν σε αυτές τις χώρες. Εκτιμάται ότι υπάρχουν κάπου 5.000 τζιχαντιστές Ουιγούροι από την Κίνα, που έχουν πολεμήσει στη Συρία, ως μέρος του δυτικού πολέμου για την αλλαγή του καθεστώτος.

Εάν η ασφάλεια και η ειρήνη της Συρίας αφεθούν στη τύχη τους, η χώρα θα μπορούσε να γίνει έδαφος αναπαραγωγής τρομοκρατών για όλη την Ευρασιατική περιφέρεια, βάζοντας επίσης τα φιλόδοξα οικονομικά σχέδια σε κίνδυνο.

Ίσως αυτό να προσδοκούν και οι δυτικοί αυτοκρατορικοί σχεδιαστές, ότι παρατείνοντας τη σύγκρουση και το χάος στη Συρία εν μέρει στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση του ρωσικού και του κινεζικού οράματος της ευρασιατικής ολοκλήρωσης.

Εκτός από την επιβολή κυρώσεων στη Συρία και την παρεμπόδιση επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της χώρας, υπάρχουν δυσοίωνες ενδείξεις ότι οι Αμερικανοί, οι Γάλλοι και άλλοι νατοϊκοί σύμμαχοι, επιχειρούν να εντείνουν τη στρατιωτική πίεση για να τεμαχίσουν τη χώρα σε ζώνες κατοχής. Υπάρχουν αναφορές για αυξημένους αριθμούς Γάλλων στρατιωτών που ενώνονται με τις αμερικανικές δυνάμεις στη βόρεια Συρία.

Μια άλλη πλευρά της κινεζικής εύνοιας είναι η μακρά ιστορία φιλικών σχέσεων με τη Συρία. Όπως και με τη Ρωσία, κατά τις δεκαετίες του ψυχρού πολέμου, η Κίνα διατήρησε στενή συμμαχία με τον πατέρα τυ Άσαντ, Χαφέζ, ως μέρος ενός διεθνούς σοσιαλιστικού μπλοκ. Αυτή η σχέση συνεχίζει να υφίσταται.

Η Κίνα, όπως η Ρωσία και το Ιράν, δεν έχει σχέση με τις απαιτήσεις της Δύσης για «πολιτική μετάβαση» στη Δαμασκό. Είναι ζήτημα κυριαρχίας για το συριακό λαό να αποφασίσει μόνος του και χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Και η πλειοψηφία των Σύριων υποστηρίζουν τον Άσαντ.

Οι δυτικές μηχανορραφίες για τη Συρία έχουν αποτύχει. Ο παράνομος πόλεμος που εκτέλεσαν η Ουάσιγκτον, η Μ. Βρετανία, η Γαλλία και οι περιφερειακοί τους εταίροι κατέληξε σε ένα θλιβερό φιάσκο. Τώρα οι ίδιοι φαύλοι άνθρωποι προσπαθούν να καθυστερήσουν την ειρήνευση στη Συρία χρησιμοποιώντας οικονομικά όπλα. Αλλά εάν η Κίνα προχωρήσει με την κολοσσιαία οικονομική της ισχύ, η δυτική απόπειρα απομόνωσης της Συρίας θα αποδειχθεί ακόμη μια τεράστια απώλεια.

Πάντα πονηροί στρατηγιστές, οι Κινέζοι μπορούν να μετατρέψουν τις δυτικές καταστροφές σε μια απέραντα προσοδοφόρα ευκαιρία. Εάν η Συρία σταθεί και πάλι στα πόδια της με ειρήνη και σταθερότητα, θα είναι η Κίνα, η Ρωσία, το Ιράν και ολόκληρη η ευρασιατική περιφέρεια που θα είναι οι μεγάλοι νικητές, Επιπλέον, η στρατηγική οικονομική ολοκλήρωση θα σημάνει επίσης περαιτέρω συρρίκνωση της αμερικανικής παγκόσμιας ισχύος.