Πώς η Ρωσία μπορεί να εμποδίσει τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες του Ερντογάν

του Gevorg Mirzayan 

Μπορεί να πάθει ζημιά από τις τόσες υπερβολικές ορέξεις της». Με αυτά τα λόγια, η Ρωσία αντιδρά στην πρόβλεψη που εμφανίζεται στην τουρκική τηλεόραση σχετικά με τη μελλοντική επέκταση της επιρροής της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των νότιων περιοχών της Ρωσίας. Αντιστοιχεί αυτή η πρόβλεψη στις πραγματικές προθέσεις του Ερντογάν και ποια πρέπει να είναι η απάντηση της Ρωσίας στις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Τουρκίας;

Υπάρχει μια παλιά παραβολή για τον βάτραχο και τον σκορπιό.

Κάποτε, ένας σκορπιός ζήτησε από έναν βάτραχο να τον μεταφέρει στην άλλη πλευρά του ποταμού στην πλάτη του. «Δεν έχω χάσει ακόμα το μυαλό μου. Μόλις πλεύσω, θα με τσιμπήσεις αμέσως», απάντησε ο βάτραχος. «Αλλά αν σε τσιμπήσω, τότε θα πνιγείς - και θα πνιγώ μαζί σου. Και δεν θέλω να πεθάνω», αντέτεινε λογικά ο σκορπιός. Ο βάτραχος συμφώνησε ότι πράγματι λογικό αυτό που είπε ο σκορπιός και τον πήρε στην πλάτη για να περάσει το ποτάμι. Ωστόσο, στη μέση της διαδρομής, ο σκορπιός τον τσίμπησε. Ο βάτραχος πεθαίνοντας ρώτησε: "Μα γιατί; Θα πεθάνεις μαζί μου". «Επειδή είμαι σκορπιός και αυτή είναι η φύση μου», απάντησε ο σκορπιός.

Έτσι και στην πολιτική υπάρχει μια τέτοια «φύση» με τη μορφή ιδεολογιών που υπαγορεύουν τη συμπεριφορά ορισμένων πολιτικών ελίτ.

Η φωνή της ιδεολογίας

Είναι αδύνατο να αναγκάσεις τους ριζοσπαστικούς Ισλαμιστές να ζουν εντός των εθνικών συνόρων. Η ιδεολογία τους δεν αναγνωρίζει αυτά τα σύνορα, είναι πάντα επικεντρωμένοι στην επέκταση, στην εξαγωγή της «ισλαμικής επανάστασης», και ως εκ τούτου η Ρωσία καταπολεμά την ισλαμική τρομοκρατία όχι μόνο στην επικράτειά της, αλλά και σε άλλες χώρες.

Μπορεί και πρέπει να συνεργαζόμαστε με χώρες που κυριαρχούνται από φιλελεύθερους οπαδούς της παγκοσμιοποίησης (εξάλλου, αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι εμπορικοί μας εταίροι), αλλά δεν έχει νόημα να τους ζητάμε να σταματήσουν να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές μας υποθέσεις. Θα το κάνουν ούτως ή άλλως - αυτή είναι η ουσία της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Επομένως, η Ρωσία δεν ζητά πλέον, αλλά δείχνει την ετοιμότητά της να ανταποδώσει σκληρά (έτσι εξηγείται η πρόσφατη δήλωση του Σεργκέι Λαβρόφ σχετικά με την ετοιμότητά να διακοπούν οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση εάν η τελευταία υιοθετήσει σκληρές αντι-ρωσικές κυρώσεις).

Τέλος, η Τουρκία είναι σημαντικός οικονομικός μας εταίρος και γείτονας. Ένας συγκυριακός σύμμαχος με σκοπό την εκδίωξη των Αμερικανών από τη Μέση Ανατολή και τον Νότιο Καύκασο, σύμμαχος στην οικοδόμηση ενός πολυπολικού κόσμου. Ο Τούρκος ηγέτης Ρετζέπ Ερντογάν είναι ένας από τους ισχυρότερους Ευρασιατικούς ηγέτες και, όπως σημείωσε ο Πρόεδρος Πούτιν, "άνθρωπος που κρατάει τον λόγο του".

Κι αυτή είναι η αιτία για την οποία ο Ερντογάν δεν δίνει τον λόγο του να απόσχει από ενέργειες που παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας – γιατί κάτι τέτοιο θα ερχόταν σε αντίθεση με τις ιδεολογίες του παντουρκισμού και του νεο-ισλαμισμού. Ιδεολογίες που διέπουν ολόκληρο το σύστημα εξουσίας του Ερντογάν, ολόκληρο το όραμά του για το μέλλον της Τουρκίας ως μια μεγάλη δύναμη.

Η φωνή του Stratfor

Αναλαμπές αυτής της ιδεολογίας εμφανίζονται τακτικά στο δημόσιο χώρο. Υπάρχει λοιπόν ένας αναλυτής στην Αμερική - ο George Friedman. Ισχυρίζεται ότι είναι γεωπολιτικός αναλυτής και γράφει τακτικά διάφορες προβλέψεις για το Stratfor. Μία από αυτές τις προβλέψεις είναι αφιερωμένη στη μελλοντική πολιτική επέκταση της Τουρκίας, υπό την επιρροή της οποίας (σύμφωνα με τον Friedman) θα είναι όχι μόνο οι χώρες του Νότιου Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, αλλά και τα εδάφη της Ρωσικής Ομοσπονδίας: Κριμαία, ο Βόρειος Καύκασος, οι περιφέρειες του Κρασνοντάρ, της Σταυρουπόλεως, η περιοχή του Βόλγα. Και ένας χάρτης με αυτήν την διευρυμένη σφαίρα επιρροής της Τουρκίας εμφανίστηκε στον αέρα του τουρκικού καναλιού TGRT Haber - με τα σχόλια του παρουσιαστή. Φυσικά, χωρίς να ειπωθεί ότι "αυτό το ψέμα, δεν το χρειαζόμαστε."

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ρωσική Ομοσπονδία (η οποία δεν έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην ίδια την έκδοση – ποιος ξέρει ποιες άλλες φαντασιώσεις θα έρθουν στο μυαλό του κ. Friedman) αντέδρασε εξαιρετικά αρνητικά στην τουρκική εκπομπή. «Αν θέλουν να δοκιμάσουν τη δύναμη του ρωσικού πνεύματος και των όπλων μας, ας δοκιμάσουν», δήλωσε ο Αντρέι Κράσοφ, πρώτος Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Κρατικής Δούμας. «Κάποιος μόνον να συμβουλεύσει την τουρκική πλευρά να εγκαταλείψει τα όνειρα της ρωσικής επικράτειας, αλλιώς μπορεί να πάθει ζημιά από τις τόσες υπερβολικές ορέξεις της», δήλωσε ο Γιούρι Γκέμπελ, επικεφαλής της επιτροπής του κοινοβουλίου της Κριμαίας για τη διπλωματία των λαών και τις διεθνείς σχέσεις.

Στην Κριμαία, αυτά τα «όνειρα» αντιμετωπίζονται σοβαρά.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους Ρώσους, οι κάτοικοι της Κριμαίας ζουν σε μια περιοχή για την αποσταθεροποίηση της οποίας οι Τούρκοι για χρόνια έχουν επενδύσει τεράστια χρηματικά ποσά - χρηματοδότησαν τις τοπικές κοινότητες των Τάταρων της Κριμαίας και τους έστρεψαν να υπακούουν την Άγκυρα. Η Τουρκία πραγματοποιεί παρόμοιες «επενδύσεις» σε ομάδες υποστηρικτών της στον Βόρειο Καύκασο, στην περιοχή του Βόλγα, στην περιφέρεια του Κρασνοντάρ - γενικά, σε όλες τις περιοχές της Ρωσίας που αναφέρονται στον χάρτη.

Βέβαια, οι Τούρκοι πολιτικοί επιστήμονες άρχισαν να τα «γυρνούν» τώρα. Λένει ότι "οι Ρώσοι δεν κατάλαβαν σωστά", ο χάρτης είναι αμερικανικός και δεν εμφανίστηκε σε ένα κρατικό τηλεοπτικό κανάλι. Και ακόμη η Τουρκία δεν έχει τέτοια σχέδια. Υποτίθεται ότι απλώς κάποιος θέλει να έλθουν σε αντιπαράθεση η Άγκυρα με τη Μόσχα. Είναι και ορισμένοι Ρώσοι πολιτικοί που μιλούν με το ίδιο πνεύμα. «Μου φαίνεται ότι τέτοιες πληροφορίες εσκεμμένα ρίχνονται για να δουν την αντίδραση. Αλλά δεν θα αντιδράσουμε σε αυτό », δήλωσε ο βουλευτής Βλαντιμίρ Ντζαμπάροφ.

Η φωνή του λαού

Πρόκειται άραγε για προβοκάτσια; Θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει με ένα τέτοιο επιχείρημα εάν προερχόταν από τους αντιπάλους της ρωσοτουρκικής προσέγγισης. Για παράδειγμα, τους Αμερικανούς. Ωστόσο, προήλθε από τους εκπροσώπους των τουρκικών αρχών.

Ναι, το Stratfor δεν είναι καθόλου φιλικό προς τη Ρωσία ή την Τουρκία (η Άγκυρα έχει πολλά θέματα με αυτό λόγω της υποστήριξης του μεγαλύτερου εχθρού του Ρετζέπ Ερντογάν, Φετουλλάχ Γκιουλέν) Ωστόσο, ο χάρτης και οι προβλέψεις εμφανίστηκαν ανοιχτά στο τουρκικό κανάλι, και το επιχείρημα για το «ιδιωτικό καθεστώς» του μπορεί να μετρήσει μόνο σε όσους δεν γνωρίζουν την τουρκική πραγματικότητα.

Πριν από αρκετά χρόνια, στο πλαίσιο της καταπολέμησης των αντιφρονούντων, ο Τούρκος πρόεδρος-σουλτάνος πραγματοποίησε μια βάναυση εκκαθάριση του Τύπου. Τους αντιπολιτευόμενους δημοσιογράφους τους έκλεισε - κάποιους κυριολεκτικά, άλλους μεταφορικά. Όλα τα γραφεία σύνταξης των μεγάλων μέσων ενημέρωσης (και το TGRT Haber είναι εθνικό κανάλι) βρίσκονται υπό τον έλεγχο της τουρκικής προεδρικής διοίκησης και φοβούνται ακόμη και να αναπνέουν χωρίς την άδεια του Ερντογάν. Δεν θα αποφάσιζαν να δημοσιεύσουν υλικό αντίθετο με τα συμφέροντα του κυβερνώντος «Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης».

Το ερώτημα είναι, γιατί το μετέδωσαν; Ορισμένοι πολιτικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι έγινε για χάρη της θεαματικότητας. Για χάρη του υλικού που ευχαριστεί την τουρκική κοινωνία, η οποία έχει από καιρό μολυνθεί με τις ιδέες αποκατάστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και/ή του Παντουρκισμού. Σε αυτά στηρίζεται η νομιμότητά του υλικού εντός της χώρας. «Αυτή είναι μια εντελώς φυσιολογική θέση της Τουρκίας. Οι άνθρωποι δηλώνουν ανοιχτά και ειλικρινά ποια είναι τα σχέδιά τους και τι είδους αυτοκρατορία θα χτίσουν», λέει ο διάσημος δημοσιογράφος Yevgeny Satanovsky για τον περίφημο χάρτη.

Και συμβαίνει ότι, κατά την άποψη των αρχιτεκτόνων της, όλοι οι τουρκόφωνοι λαοί, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν στη Ρωσία, πρέπει να συμπεριληφθούν στη σφαίρα επιρροής αυτής της αυτοκρατορίας.

Ο παντουρκισμός δεν γνωρίζει εξαιρέσεις και το εκλογικό σώμα του Τούρκου προέδρου που βρίσκεται σε έξαρση δεν αποδέχεται τέτοιες εξαιρέσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Ερντογάν δεν κάνει συμβιβασμούς με τη Μόσχα, στο πλαίσιο των οποίων απαιτείται να θυσιάσει τις παντουρκικές φιλοδοξίες. Και αυτό δεν αφορά ούτε την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας, αλλά για πράγματα που είναι πολύ πιο σημαντικά για τη Ρωσία.

Έτσι, πριν από λίγες μέρες, ο Alparslan Celik απελευθερώθηκε από τις τουρκικές φυλακές. Είναι ο ίδιος μαχητής που ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονία του Ρώσου πιλότου Ολέγκ Πεσκόφ στα τέλη του 2015. Ωστόσο, ήταν στη φυλακή βρέθηκε όχι για αυτό αλλά μόνο για παράνομη κατοχή όπλου.

Ήταν σημαντικό για τη Ρωσία να παραλάβει και να καταδικάσει αυτό το άτομο - ωστόσο, η ίδια η καταδίκη ενός «πατριώτη που πολέμησε στη Συρία για την επιστροφή του αυτοκρατορικού μεγαλείου της Τουρκίας» δεν θα ευχαριστούσε τους Τούρκους ψηφοφόρους, οπότε ο Celik είναι ελεύθερος. Πρέπει να κάνει εντύπωση, λοιπόν, που η Άγκυρα συνεχίζει την πολιτική της για ενίσχυση των τουρκικών θέσεων στις ρωσικές περιοχές που σημειώνονται στον χάρτη;

Βέβαια, όλ’ αυτά δεν σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη σύγκρουσης με την Τουρκία, διακοπής των σχέσεων ή μόνη της η Ρωσία να αρχίσει να την αναχαιτίζει (όπως θέλουν οι ευρωπαϊκές χώρες, επιθυμώντας να λύσουν τα προβλήματά τους με τον Ερντογάν με ρωσικές δαπάνες) Απλώς δεν χρειάζεται να της επιτρέπεται την «μεταστροφή» των κατοίκων ρωσικών περιοχών προς την Άγκυρα. Συνεργασία σε πολλούς τομείς (πυρηνική ενέργεια, εμπόριο, άμυνα) - αλλά ταυτόχρονα τακτική εκκαθάριση φιλοτουρκικών οργανώσεων στην Κριμαία, στο Κρασνοντάρ και σε άλλες περιοχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Κάτι που κάνει με επιτυχία η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας τα τελευταία χρόνια.

Πηγή: ВЗГЛЯД / Как России поставить заслон имперским амбициям Эрдогана :: В мире (vz.ru)