Η πορεία των χερσαίων επιχειρήσεων στον πόλεμο της Συρίας

του Εβγένι Κρούτικωφ 

Η σύγκρουση στη Συρία πήρε κατά τόπους τον χαρακτήρα ενός πολέμου «όλοι εναντίον όλων», αλλά αυτό δεν εμποδίζει τα κυβερνητικά στρατεύματα, έχοντας τη βοήθεια της ρωσικής αεροπορίας, να επιτίθενται σε μια σειρά κομβικών σημείων. Άλλο ζήτημα, όμως, αν οι επιτυχίες τους είναι ακόμη μη διακριτές ή και αμφιλεγόμενες. Παρά το γεγονός ότι οι στρατηγικοί στόχοι του συριακού Γενικού Επιτελείου είναι αρκετά προφανείς, οι μέθοδοι της επίτευξής τους εγείρουν ενίοτε κάποια ερωτήματα.

ΧΑΛΕΠΙ: Μετά από αρκετές ημέρες σιωπής, που προκλήθηκε από την εσκεμμένη παύση της επίθεσης των κυβερνητικών δυνάμεων, η στρατιωτική δραστηριότητα επαναλήφθηκε ταυτόχρονα σε μερικές κομβικές περιοχές. Η νέα εξέλιξη ήταν τα γεγονότα γύρω από το Χαλέπι, όπου, για πρώτη φορά από την έναρξη της ρωσικής επιχείρησης, οι αντιμαχόμενες πλευρές ανάγλυφα απέδειξαν τι σημαίνει στην πράξη «ο πόλεμος όλων εναντίον όλων» και που καταλήγει.

Όλα άρχισαν όταν οι φιλοδυτικοί αντάρτες (η ονομασία είναι εντελώς συμβατική, καθώς ανάμεσά τους είναι και ισλαμιστές, που υποδύονται του «δημοκράτες» και μισο-μυθικοί «κοσμικοί φιλελεύθεροι») ήταν αναγκασμένοι να αναδιπλώσουν τις δυνάμεις τους με τη μεταφορά τμημάτων τους από την περιοχή του Χαλεπιού στο μέτωπο της Χομς, όπου η επίθεση του κυβερνητικού στρατού αν ήταν λίγο καλύτερα οργανωμένη θα μπορούσε και να τους είχε διαλύσει εντελώς.

Οι ομάδες των ισλαμιστών και «δυτικόφιλών» εγκατέλειψαν, λοιπόν, κυρίως τις θέσεις που κατείχαν βόρεια και βορειο-δυτικά του Χαλεπιού, όπου έτσι κι αλλιώς δεν είχαν ιδιαίτερη δραστηριότητα καθώς προτιμούσαν τη μεσαιωνική τακτική της πολιορκίας του «κάστρου». Σ’ αυτήν την αδυνατισμένη στρατιωτικά ζώνη ξεχύθηκαν αμέσως μονάδες του «Ισλαμικού Κράτους» και στην πλάτη του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», που είχε τραπεί σε φυγή, κατέλαβαν «θέσεις-οχυρά» γύρω από το Χαλέπι. Η πόλη και οι γειτονικές της περιοχές βρίσκονται, βέβαια, σε πολιορκία εδώ και τρία χρόνια. Η διαφορά είναι μόνον στο ότι, για καιρό το Χαλέπι και τα περίχωρά του τα τρομοκρατούσαν κυρίως οι φιλοδυτικές δυνάμεις και μόνον τους τελευταίους 10 μήνες αναπτύχθηκαν εκεί και μαχητές του «ΙΚ». Επομένως, οι κραυγές πανικού ότι οι εξτρεμιστές είναι ήδη «επάνω στις γραμμές του τραμ του Χαλεπιού» (δηλ. έτοιμοι να κατακτήσουν την πόλη) είναι υπερβολή. Στο οπτικό πεδίο από τις κατοικημένες συνοικίες του Χαλεπιού οι πολιορκητές συνωστίζονταν, επαναλαμβάνουμε, εδώ και καιρό, και η εμφάνιση «μαύρων σημαιών» στην περιοχή του εργοστασίου τσιμέντου στην ουσία δεν άλλαξε τίποτε.

Είναι άλλο ζήτημα, βέβαια, ότι η λογική δράσης των κυβερνητικών δυνάμεων εστιάζεται εξ αρχής ταυτόχρονα στην άρση της πολιορκίας του Χαλεπιού, στη δημιουργία ενός συνεχούς μετώπου και στην αποκατάσταση του πλήρους εφοδιασμού όλων των αποκλεισμένων σημαντικών πόλεων και περιοχών, που προϋποθέτει και την καταστροφή των θυλάκων της ένοπλης αντιπολίτευσης, που αποτελείται από ομάδες διαφορετικής ιδεολογίας και θρησκευτικής πεποίθησης. Εξ ου και οι διαρκείς προσπάθειες επιθέσεων σε διαφορετικά, συχνά εντελώς ασύνδετα, μεταξύ τους μέτωπα.

Και να, μετά την ταχεία προώθηση του «ΙΚ» την προηγούμενη εβδομάδα βορείως του Χαλεπιού, ο κυβερνητικός στρατός τελικά ανέλαβε δράση και σε αυτόν τον θύλακα. Εντούτοις, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις σε αυτή την περιοχή, που περιλαμβάνει και την αεροπορική βάση Kowaires που βρίσκεται σε ολοκληρωτικό αποκλεισμό, έχουν περιορισμένες δυνατότητες εφοδιασμού και η πραγματοποίηση από εκεί μαζικής επίθεσης εναντίον του «ΙΚ» δεν ήταν ρεαλιστική επιλογή χωρίς την εξόντωση των μαχητών στα μετόπισθεν. Όπως και τελικά αποφασίστηκε.

Ο στρατός άρχισε να επιτίθεται σε δύο εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις.

Πρώτα, από την περιοχή An-Nasiriyah στα βορειο-ανατολικά προς την πόλη Al-Buraija με κατεύθυνση τη βάση Kowaires. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη, και ούτε το έδαφος είναι ορεινό αλλά πεδιάδα –είναι αγροτική περιοχή με αναπτυγμένο (για τα τοπικά μέτρα) οδικό δίκτυο. Η διοίκηση του κυβερνητικού στρατού, όπως φαίνεται, θεώρησε ότι το «ΙΚ», το οποίο έχει πια μειωμένες διαθέσιμες δυνάμεις που εξασθενίζουν γρήγορα από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, επιτιθέμενο βορείως του Χαλεπιού θα αδυνάτιζαν περαιτέρω τις θέσεις γύρω από την αεροπορική βάση. Ευσεβείς πόθοι.

Η ρωσική αεροπορία (πιθανότατα, κατόπιν αιτήματος της Δαμασκού) για μερικές ημέρες σφυροκοπούσε τις μονάδες του «ΙΚ», προφανώς για να τις συγκρατήσει, αλλά δεν διενήργησε ενεργητική αεροπορική επέμβαση στη ζώνη επίθεσης στη An-Nasiriyah. Ως αποτέλεσμα τα κυβερνητικά στρατεύματα μπόρεσαν να εισέλθουν στην Al-Buraija, όπου και καθηλώθηκαν, όπως έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στην προσπάθεια να πραγματοποιήσει επίθεση στην Kfar-Nabud σε ένα άλλο μέτωπο. Η επίθεση στο Kowaires, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τελείωσε πρακτικά χωρίς καν να αρχίσει, και τη δεδομένη στιγμή οι προσπάθειες για να απελευθερωθεί η αεροπορική βάση σταμάτησαν.

Ταυτόχρονα, η θριαμβευτική προώθηση του «ΙΚ» βορείως του Χαλεπιού, η οποία διήρκησε 24 ώρες, στην πραγματικότητα σταμάτησε από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς, οι οποίοι (σε αυτόν τον παράξενο πόλεμο «όλων εναντίον όλων») κατέληξαν υπέρ του φιλοδυτικού συνασπισμού που το είχε βάλει στα πόδια. Οι προσπάθειες των Ισλαμιστών να προωθηθούν στις θέσεις του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» κατέληξαν σε πλήρη αποτυχία και δεκάδες σκοτωμένους. Το ζήτημα αν έπρεπε να υποστηριχθεί από αέρος η επίθεση από τη Nasiriyah αντί να συγκρατηθεί το «ΙΚ» βορείως της πόλης παραμένει ανοικτό. Και το ερώτημα αυτό πρέπει να απευθυνθεί προς το Συριακό Γενικό Επιτελείο, το οποίο επιλέγει τους στόχους και τα χρονοδιαγράμματα της επίθεσης, στα οποία η ρωσική αεροπορία προσαρμόζεται.

Η δεύτερη επίθεση των κυβερνητικών δυνάμεων από την περιοχή του Χαλεπιού εξελίχθηκε πολύ περισσότερο επιτυχημένα και επίσης υποδειγματικά, αλλά κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση προς τα νοτιοδυτικά. Επρόκειτο για μια φυσική και κατανοητή διαδικασία: ο στρατός άρχισε να προωθείται για να ενωθεί με το κύριο μέτωπο, ώστε να απελευθερωθεί η ζώνη του Χαλεπιού. Έχοντας εξασφαλίσει τα νώτα του στο όρος Azzan (η περιοχή μπροστά είναι επίπεδη και ο έλεγχος στο Azzan έδωσε προφανή πλεονεκτήματα για την επίθεση με τη χρήση τεθωρακισμένων), ο στρατός του Άσαντ προωθήθηκε ταχέως σχεδόν 100 χλμ., καταλαμβάνοντας καμιά δεκαριά διαφορετικές σε μέγεθος και λειτουργική σημασία κατοικημένες περιοχές. Επίσης (και αυτό αποτελεί μια ενθαρρυντική καινοτομία), η επίθεση δεν σταμάτησε και συνεχίζεται έως τώρα, αν και η έντασή της μειώθηκε. Είναι πιθανό, ότι ο κύριος επιχειρησιακός στόχος να είναι το al-Hader, μεγάλο πληθυσμιακό κέντρο και συγκοινωνιακός κόμβος, το οποίο καταλαμβάνοντάς το μπορεί να συνεχίσει να προωθείται για να ενωθεί με το μέτωπο στην επαρχία της Χάμα.

ΧΑΜΑ: Στο μέτωπο αυτής της επαρχίας, οι σφοδρές συγκρούσεις στην περιοχή «Al-Lataminah» και στα πλάγια της, ουσιαστικά σταμάτησαν. Για το λόγο αυτό ο κυβερνητικός στρατός συνέχισε με αρκετή επιτυχία να κινείται στο μέτωπο λίγο δυτικότερα, στην κοιλάδα Al-Ghab (τυπικά αυτή βρίσκεται στην επαρχία της Λατάκειας αλλά το μέτωπο εδώ είναι ενιαίο και η παλιά διοικητική διαίρεση της Συρίας δεν παίζει πια κανένα ρόλο).

Για το συριακό στρατό αυτοί είναι οι συνήθεις ρυθμοί επίθεσης, αν και κάποιες φορές θυμίζουν αυτούς της χελώνας. Η επίθεση αυτή συνεχίζεται, ήδη επί μιάμιση εβδομάδα, με κεντρικό στόχο την Jisr al-Shunghur, μέσω της Al-Sirmaniyah και της Κarqor, και ενώ όλοι οι κατοικήσιμες περιοχές έχουν μετατραπεί σε σωρούς από ερείπια, που είναι αδύνατο να μένει κάποιος εκεί. Από εκεί και πέρα, μόνον τα drones γνωρίζουν τι γίνεται.                                                        

Η επίθεση στην κοιλάδα του Al-Ghab περιορίζεται δυτικά από την οροσειρά, προς την οποία σχεδόν επί μια εβδομάδα ο στρατός επιχειρεί να επιτεθεί κατά μέτωπον μέσω της κωμόπολης Salma, και η οποία έχει αλλάξει χέρια αρκετές φορές. Η προσπάθεια αυτή, όμως, δεν έχει καμία προοπτική, καθώς ο πόλεμος σε ορεινές περιοχές απαιτεί ειδικές γνώσεις και δεξιότητες, τις οποίες ο κυβερνητικός στρατός φαίνεται ότι δεν διαθέτει.  

Αλλά από πολιτικής απόψεως και η επίθεση στην κοιλάδα al-Ghab και η επίθεση στα βουνά είναι πολύ σημαντικές, διότι ως προοπτική έχουν την απευθείας πρόσβαση στα τουρκικά σύνορα ή τουλάχιστον την απομόνωση των μαχητών και την περιοχή που ελέγχουν ανά τμήματα σε όλη την επαρχία Ιντλίμπ. Αυτό θα βάλει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τη Τουρκία, καθώς ο εφοδιασμός των μαχητών υπό αυτές τις συνθήκες μπορεί να γίνει μόνον από το τουρκικό έδαφος, κάτι που δεν είναι για κανέναν αποδεκτό.  

ΧΟΜΣ: Μια άλλη σημαντική επιτυχία σημειώθηκε στην επαρχία Χομς, όπου για πέντε χρόνια ζει και βασιλεύει ένας ισχυρός θύλακας ανταρτών, στον οποίο συνωστίζονται μαζί μερικές δεκάδες μικρές ομάδες του πιο ποικιλόμορφου προσανατολισμού. Δυνητικά αυτός ο θύλακας στο βάθος των μετόπισθεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για τη Δαμασκό. Επιπλέον, μαχητές, ορμώμενοι από αυτόν, περιοδικά διενεργούσαν επιθέσεις με στόχο να κοπούν οι επικοινωνίες των κυβερνητικών δυνάμεων. Τώρα ο στρατός του Άσαντ με την άμεση υποστήριξη της ρωσικής αεροπορίας πέτυχε τελικά να διαχωρίσει τον θύλακα στα δύο. Η κατάληψη του θύλακα θα είναι μάλλον μια διαδικασία αργή και σε στάδια. Στη παρούσα φάση δεν υπάρχει νόημα να ριχτούν εκεί ισχυρές δυνάμεις, καθώς ήδη δεν αποτελεί απειλή όπως πριν από 7-10 μέρες, όταν από εκεί τη τελευταία φορά κάποιοι έκοψαν το δρόμο Χομς-Χάμα. Υπάρχουν σημαντικότεροι στόχοι. Όπως για παράδειγμα είναι η άρση της πολιορκίας του Χαλεπιού. Ή οι μάχες στα ανατολικά περίχωρα της Δαμασκού.

ΔΑΜΑΣΚΟΣ: Η επίθεση εκεί προχωρά πολύ αργά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις συνθήκες της απόλυτης καταστροφής των υποδομών, των ερειπωμένων οικιών και των βιομηχανικών κτιρίων. Άλλωστε σε γενικές γραμμές οι μάχες εντός των πόλεων ποτέ δεν στάθηκαν αφορμή για μεγάλες ανατροπές. Τα κυβερνητικά στρατεύματα πέτυχαν να κερδίσουν κάποια τετράγωνα, αν και για την κατάληψη της περιοχής πρέπει να πολεμάς περίπου για το κάθε σπίτι, αλλά ήδη είναι ορατή μια θετική τάση. Αν δύο εβδομάδες πριν θεωρείτο ότι το «Ισλαμικό Κράτος», η «Αλ-Νούσρα» και η ήδη διαλυμένη «Τζέις αλ-Φετάχ» (στρατός της κατάκτησης) ήταν ήδη έτοιμες να καταλάβουν το κέντρο της Δαμασκού, τώρα οι οργανώσεις αυτές μόνον χαλαρά «γαυγίζουν» με όλμους και με αυτοσχέδια πυροβόλα, αλλά για επίθεση ούτε που τους περνά από το μυαλό. 

ΝΤΕΡΑΑ – ΥΨΙΠΕΔΑ ΓΚΟΛΑΝ: Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στα ήδη εντελώς περιφερειακά μέτωπα –νότιο και νοτιο-δυτικό. Της εμφάνισης της ρωσικής αεροπορίας προηγήθηκαν κάποιες τοπικές επιθέσεις ισλαμιστών στην περιοχή της Ντεράα και στα υψίπεδα του Γκολάν, αλλά τώρα ο κυβερνητικός στρατός έχει αρχίσει να ανατρέπει όλες τις αρχικές επιτυχίες του αντιπάλου και σιγά-σιγά ανακτά έδαφος.

Η εξέλιξη του πολέμου με την «πρώτη ταχύτητα» έχει αρχίσει να εκνευρίζει, αλλά όπως φαίνεται η επίλυση ενός ή, με την βοήθεια του Θεού, μερικών βασικών ζητημάτων στα μέτωπα μπορεί να αλλάξεί ριζικά τους συσχετισμούς των δυνάμεων. Για την ώρα καμία κατά μέτωπον επίθεση του κυβερνητικού στρατού εναντίον του «ΙΚ» δεν είναι δυνατή χωρίς την επίλυση του προβλήματος στα μετόπισθεν, της άρσης της πολιορκίας του Χαλεπιού και της βάσης του Kowaires, την καταστροφή των θυλάκων και την έξοδο στα τουρκικά σύνορα (τα υψίπεδα του Γκολάν μπορούν να περιμένουν). Στη συνέχεια θα δούμε. 

Πηγή: http://www.vz.ru/world/2015/10/19/773009.html