της Λιουμπώφ Λιούλκο
«Η παγκόσμια ηγεμονία της Αμερικής εξαρτάται
άμεσα από το πόσο χρόνο και πόσο αποτελεσματικά θα διατηρήσει την κυριαρχία της
στην Ευρασία» γράφει ο Ζμπίγκνιου
Μπρεζίνσκι. Η διατύπωση αυτή οδηγεί εύλογα στην άποψη ότι στη σύνοδο κορυφής
του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (8-10 Ιουλίου), στην πόλη Ούφα της Ρωσσίας,
θα μπορούσε να συζητηθεί η δημιουργία μιας στρατιωτικο-στρατηγικής σύμπραξης με
τη Κίνα και την Ινδία. Η απειλή άλλωστε είναι κοινή.
Η
Ρωσσία σε στρατιωτικό επίπεδο είναι μια χώρα κλειδί για την Ευρασία, καθώς
είναι η μοναδική μπορεί να καταστρέψει τις ΗΠΑ σε ένα πυρηνικό πόλεμο. Η
πρόταση του υπουργού Άμυνας του Ιράν Χοσεΐν
Ντεχκάν για συντονισμό των προσπαθειών στον αγώνα ενάντια στην απειλή που
δημιουργείται από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στην περιοχή, όπως την έκανε
στην Διεθνή Συνδιάσκεψη της Μόσχας για ζητήματα ασφάλειας, δεν φαντάζει παράξενη.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη Ρωσσία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της επιτροπής για την Εθνική
Ασφάλεια και την Εξωτερική Πολιτική του Ιρανικού Κοινοβουλίου Αλαντίν Μπορουντζερί, η χώρα του είναι
έτοιμη για διεύρυνση των σχέσεων με τη Ρωσσία σε όλους τους τομείς και στο
υψηλότερο επίπεδο. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι «αυτή είναι και η άποψη του ανώτατου θρησκευτικού μας ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ για την εξέλιξη των σχέσεων
με τη Ρωσσία» είπε ο Μπορουντζέρι. Το
Ιράν, σύμφωνα με τον στρατηγό Ντεχκάν, θα ήθελε να δημιουργήσει στρατιωτική
συμμαχία όχι μόνον με τη Ρωσσία, αλλά και με την Κίνα και την Ινδία. Στις συνθήκες
των κυρώσεων του ΣΑ του ΟΗΕ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η Κίνα βοήθησε
το Ιράν να εμπορεύεται πετρέλαιο μέσω του δικού της συστήματος τιμολογήσεων,
όταν η Δύση είχε απενεργοποιήσει το σύστημα SWIFT. Και η Ινδία δεν σταμάτησε καθόλου
όλον αυτόν τον καιρό να αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο, αν και δέχθηκε μεγάλη πίεση
από την πλευρά των Αμερικανών.
Ο
Ιρανός υπουργός Άμυνας εξήγησε ότι η πρότασή του είναι πολύ απλή –η ύπαρξη της κοινής
απειλής στην περιοχή από το Ισλαμικό Κράτος και τις άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις
των σαλαφιστών, οι οποίες υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και το
Ισραήλ. Ο στόχος των κρατών-καιροσκόπων είναι «κάποια στιγμή να κατευθύνουν
αυτές τις δυνάμεις προς το Αφγανιστάν, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία, την
Ινδία, τη Δυτική Κίνα, ακόμη και την Ευρώπη» είπε ο Ντεχκάν.
Η
δεύτερη απειλή, σύμφωνα με τον υπουργό, είναι «η δημιουργία και η διάδοση «κυβερνοστρατών» και η μονομερής αμερικανική
κυριαρχία στον κυβερνοχώρο». Λαμβάνοντας υπ’ όψη αυτές τις απειλές, ο
υπουργός ζήτησε «να υποστηριχθεί η ιδέα
για την ανάπτυξη πολύπλευρης αμυντικής συνεργασίας μεταξύ του Ιράν, της Κίνας, της
Ρωσσίας και της Ινδίας για την αντιμετώπιση της σκόπιμης επέκτασης του ΝΑΤΟ προς
ανατολάς, την εγκατάσταση αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη και της σοβαρότερης
συγκέντρωσης αμερικανικών δυνάμεων στον νότο και στα ανατολικά της Κίνας
ταυτοχρόνως με το κίνημα των σαλαφιστών σε ευαίσθητες και σημαντικές περιοχές της
Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου».
Για
τη Ρωσσική Ομοσπονδία αυτή η απειλή είναι πραγματικά σοβαρή. Και με αυτήν μόνη της
η Ρωσσία δεν μπορεί να τα καταφέρει. Θυμίζουμε ότι ο ηγέτης του Ισλαμικού
Κράτους επανειλημμένα δήλωσε ότι η Ρωσσία, μαζί με τις ΗΠΑ, αποτελεί τον κύριο
εχθρό του ΙΚ. Στις γραμμές των μαχητών
του, σύμφωνα με τα στοιχεία της FSB
(Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας),
πολεμούν περίπου 1.700 Ρώσσοι υπήκοοι.
Για
την Κίνα είναι επίσης σημαντικό να αποτρέψει την προώθηση του ΙΚ στη δική της αυτόνομη
μουσουλμανική περιοχή των Ουιγούρων.
Η Ινδία πολεμά εναντίον των ίδιων τρομοκρατικών ομάδων (Ταλιμπάν και άλλες), οι
οποίες δρουν εναντίον του Ιράν, στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν. Η κατάσταση
στο Αφγανιστάν βρίσκεται στο κέντρο της προσοχής των ρωσσικών υπηρεσιών
ασφαλείας, καθώς τα σύνορα με το Τατζικιστάν
είναι διάτρητα και η Κεντρική Ασία είναι γεμάτη από εξτρεμιστικά κινήματα. Στην
Κιργιζία οι εξτρεμιστές
εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Ος. Στο Ουζμπεκιστάν
η απειλή επικεντρώνεται στην κοιλάδα της Φεργανά, αν και έως τώρα καταστέλλεται
με επιδεξιότητα από τον πρόεδρο Ισλάμ Καρίμωφ.
Ούτε
η Ρωσσία, ούτε η Κίνα, ούτε η Ινδία δεν προτίθενται να πολεμήσουν ευθέως με τη
Σαουδική Αραβία, αλλά αντικειμενικά ενδιαφέρονται να περιορίσουν τη σφαίρα
επιρροής της. Το Ιράν αντιλαμβάνεται ότι στην Κίνα, στη Ρωσσία και στην Ινδία
δεν υπάρχει μόνον συμφέρον αλλά και πόροι για να πολεμηθεί η ισλαμιστική
τρομοκρατία. Οι χώρες αυτές είναι κυρίαρχες και ανεξάρτητες στην λήψη των αποφάσεών
τους.
Οι
συνήθεις αντιρρήσεις εναντίον μιας ανάλογης συμμαχίας θίγουν δύο σημεία. Το
πρώτο ότι, η Κίνα δεν έχει φιλικές σχέσεις με την Ινδία, καθώς έχουν σοβαρές
εδαφικές διαφορές. Και το δεύτερο ότι, η φιλία μεταξύ Ρωσσίας και Ιράν είναι
στιγμιαία και ευκαιριακή –εναντίον των ΗΠΑ- ενώ είναι ανταγωνιστές στον τομέα
του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αλλά η Ινδία και η Κίνα συμφωνούν στην κατασκευή και εκμετάλλευση του ηπειρωτικού
«δρόμου του μεταξιού» (σιδηρόδρομος και αυτοκινητόδρομος), ο οποίος θέλουν
να περνά μέσα από το Ιράν και τη Ρωσσία και να φθάνει στην Ευρώπη.
Η «ευκαιριακή» φιλία της Ρωσσίας
και του Ιράν, όπως φαίνεται, απειλεί να μετατραπεί σε μακροχρόνια.
Οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσσίας δεν θα αρθούν για μεγάλο ακόμη διάστημα, το
Ιράν δεν θα σταματήσει να αναπτύσσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, και όπλα και ενεργειακή τεχνολογία θα συνεχίζει
να αγοράζει από τη Ρωσσία, και όχι από τη Δύση. Ή από την Κίνα ή από την
Ινδία. Και η ανατολική στροφή στην πορεία της Ρωσσίας μας λέει ότι σύντομα οι οικονομίες των ανατολικών
γιγάντων θα είναι στενά συνδεδεμένες. Προοπτικά ήδη έχουν αρχίσει να εξετάζονται
κοινά προγράμματα όχι μόνο του ηπειρωτικού «δρόμου του μεταξιού» αλλά και για αγωγούς
φυσικού αερίου και πετρελαίου δια μέσω του ίδιου του Αφγανιστάν. Ποιος θα έχει τη φύλαξη αυτών των μεταφορικών
αρτηριών; Ίσως ακόμη και κοινές ένοπλες δυνάμεις.
Πώς
μπορούμε να υλοποιήσουμε την πρόταση του Ιράν; Το Ιράν και η Ινδία μπορούν τελικά να καταστούν πλήρη μέλη του
Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στη σύνοδο κορυφής της Ούφα, στις αρχές
Ιουλίου. Ο Οργανισμός της Σαγκάης, όπου συμμετέχουν η Ρωσσία, η Κίνα, το Καζαχστάν,
το Τατζικιστάν, η Κιργιζία και το Ουζμπεκιστάν, βάζει ως στόχο του την
καταπολέμηση της απειλής της τρομοκρατίας,
και στη Δύση αντιμετωπίζεται σαν κάτι ανάλογο του ΝΑΤΟ. Η είσοδος της Ινδίας
και του Ιράν στον Οργανισμό θα σημάνει την αρχή της δημιουργίας ενός πλήρους
συστήματος ασφαλείας σε μια τεράστια έκταση με τη συμμετοχή της πλειοψηφίας των
χωρών της Κεντρικής Ασίας, οι οποίες είναι ενταγμένες σε ένα άλλο αμυντικό
μπλοκ με τη συμμετοχή της Ρωσσίας – τον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής
Ασφάλειας. Στις 13 Απριλίου, ο πρόεδρος Πούτιν
πραγματοποίησε συνάντηση με τους επικεφαλής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης
για την οργάνωση της συνάντησης κορυφής στην Ούφα. «Η Κίνα είναι έτοιμη να συντονίσει
τις ενέργειες με όλες τις πλευρές και να ενισχύσει τη συνεργασία στο τομέα της ασφάλειας
στο πλαίσιο του Οργανισμού της Σαγκάης»
- δήλωσε ο υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας της Κίνας Γκο Σενκούν, μετά από αυτή τη συνάντηση. «Η συνεργασία στη σφαίρα της ασφάλειας πρέπει να αναπτυχθεί με στόχο την
υπεράσπιση της εθνικής ασφάλειας του κάθε μέλους του Οργανισμού της Σανγκάης, της
δημόσιας ασφάλειας και της κοινωνικής σταθερότητας, καθώς και της διαρκούς
ειρήνης και της γενικής ευημερίας σε ολόκληρη της ευρασιατική περιφέρεια» είναι
τα λόγια του Σενκούν, σύμφωνα με τον κινεζικό τύπο. Το κλίμα στην Κίνα είναι ξεκάθαρο.
Όταν
στη Σοβιετική Ένωση υπήρχε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, η ΕΣΣΔ ήταν ισχυρό κράτος.
Σήμερα ακόμη και η Σαουδική Αραβία κατόρθωσε να συγκεντρώσει έναν συνασπισμό δέκα
κρατών εναντίον της Υεμένης, στον οποίο εντάχθηκαν ακόμη και το Πακιστάν και η
Τουρκία. Και η άποψη του ΣΑ του ΟΗΕ γι’ αυτήν τη συμμαχία δεν είναι διαταγή. Ποιον
λοιπόν συνασπισμό μπορεί να συγκροτήσει η Ρωσσία για να αντιμετωπίσει την
επίθεση του ΝΑΤΟ;
Απόδοση
στα ελληνικά: Σ. Δημόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου