Η Τρόικα της Μόσχας

Παρά τα δύο έκτακτα γεγονότα που συνέβησαν τους τελευταίους 13 μήνες στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις (κατάρριψη του Su-24 και δολοφονία του πρέσβη) η αδύναμη πλευρά του τριγώνου Ρωσίας- Τουρκίας- Ιράν είναι άλλη: οι τουρκο-ιρανικές σχέσεις. Στη περίπτωση του πολέμου στη Συρία οι δύο χώρες βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα. Εκτός αυτού, και οι δύο όχι μόνον χώρες αλλά πολιτισμοί έχουν χρόνιο ανταγωνισμό και τώρα είναι δύο από τις τέσσερις ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις (μαζί με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο) και έχουν πολλά αντίπαλα μεταξύ τους συμφέροντα. 

Επίσης, η Τουρκία, που για αιώνες κατείχε τον αραβικό κόσμο ο οποίος ήταν σε μόνιμη αντίθεση αλλά και αλληλεπίδραση με τους Πέρσες, τώρα διεκδικεί το ρόλο του άτυπου ηγέτη των αραβικών χωρών. Αλλά και το Ιράν, ως το σημαντικότερο σιιτικό κράτος, διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο όχι μόνον μεταξύ των σιιτών όπου γης, αλλά και συγκεκριμένη επιρροή σε όλο τον ισλαμικό κόσμο. Ο Ερντογάν είναι κοντά στους «Αδελφούς-Μουσουλμάνους», πολιτική κίνηση πολύ δημοφιλής στους σουνίτες, και εκφράζεται κριτικά απέναντι στα καθεστώτα του αραβικού κόσμου ως μη αρκετά μουσουλμανικά – αλλά παράλληλα δεν επιδιώκει τον απόλυτο εξισλαμισμό του τουρκικού κράτους, θέλοντας απλώς να επαναφέρει στη Τουρκία την ισλαμική ταυτότητα. Το Ιράν επίσης προβάλει σε όλους τους μουσουλμάνους το δικό του μοντέλο ισλαμικού κράτους, το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ουλεμάδων, δηλαδή των μουσουλμάνων διδασκάλων.

Αλλά και για τα δύο μοντέλα υπάρχει ο κοινός εχθρός το «χαλιφάτο», δηλαδή οι ακραίοι ισλαμιστές, οι οποίοι αγωνίζονται για την ένωση όλων των μουσουλμάνων κάτω από αντι-δυτικά, αντι-σιιτικά και αντι-κοσμικά συνθήματα. Είναι εύλογο ότι ούτε για τους Ιρανούς μουλάδες ούτε για τον Ερντογάν δεν γίνεται αποδεκτό το χαλιφάτο. Αλλά μια διαλυμένη και διαιρεμένη Συρία θα παραμένει το ιδανικό θερμοκήπιο για την ανάπτυξή του.

Γενικά, μεταξύ της Τουρκίας και του Ιράν υπάρχουν τόσο αντικειμενικές όσο και υποκειμενικές αντιθέσεις. Στόχος της Ρωσίας στην παρούσα φάση είναι η ελάττωση ή η εξάλειψη ακριβώς αυτών των υποκειμενικών αντιθέσεων. Τι μπορεί να συμβάλλει σ’ αυτό;

Η στροφή του Ερντογάν από τη Δύση και το ΝΑΤΟ, που το φέρνει εγγύτερα στο Ιράν, το οποίο παραμένει ο κύριος αντίπαλος των ατλαντιστών.

Η επιθυμία του Ιράν να εδραιώσει τα επιτεύγματά του των τελευταίων ετών. 
Η σημασία του περιβόητου σιιτικού τόκου από τον νότιο Λίβανο έως το νότιο Ιράκ, δηλαδή μέχρι και τα ιρανικά σύνορα. Βεβαίως αυτό είναι κάτι προβάλλεται καθ' υπερβολή από τους Σαουδάραβες και τους δυτικούς αντιπάλους του Ιράν. Το εμφανίζουν ως σπαθί που κραδαίνουν οι Πέρσες επί του αραβικού κόσμου και των σουνιτών. Στην πραγματικότητα οι σιιτικές μειονότητες ζουν εκεί επί αιώνες και εντελώς φυσικά το, μισητό από τις πετρελαϊκές μοναρχίες του Κόλπου, το Ισραήλ και τη Δύση, Ιράν στηρίζει τους ομοδόξους του. 
Ωστόσο, το Ιράν δεν επιθυμεί να πολεμά αιωνίως στη Συρία, γι' αυτό και φυσιολογικά επιδιώκει να σταθεροποιηθεί το καθεστώς Άσαντ.

Για την Τουρκία ο Άσαντ προσωπικά δεν έχει την πρωτεύουσα σημασία. Για τον Ερντογάν το πρώτιστο είναι να μην επιτρέψει τη δημιουργία ενιαίου κουρδικού κράτους στα νότια σύνορά του. Και αυτό μπορεί να το κάνει με δύο τρόπους. Ή να διατηρεί τουρκικά στρατεύματα στη Συρία και να εξακολουθήσει τις μάχες ή να δημιουργηθεί ενιαίο και δυνατό συριακό κράτος, στο οποίο η Δαμασκός θα συγκρατεί η ίδια τις φιλοδοξίες των Κούρδων. Η δεύτερη επιλογή -με την εγγύηση της Μόσχας και της Τεχεράνης- είναι αποδεκτή από την Άγκυρα. Και είναι κατανοητό ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανείς άλλος υποψήφιος για το ρόλο του ισχυρού ηγέτη της Συρίας, εκτός από τον Άσαντ.

Βεβαίως, στη Δύση και στις μοναρχίες του Κόλπου είναι πολλές οι δυνάμεις οι οποίες θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν την προσέγγιση Τουρκίας-Ιράν στη συριακή σύγκρουση. Θα παίξουν με τις αντιθέσεις τους, θα πιέσουν στα ευαίσθητα σημεία των δύο χωρών. Κι αυτό όχι μόνον για να ματαιωθεί η δυνατότητα επίλυσης της συριακής σύγκρουσης, βάση κάποιου άλλου σεναρίου, αλλά και για να μην επιτραπεί η περαιτέρω ενίσχυση της Ρωσίας.

Οι προσεχείς εβδομάδες θα δείξουν αν ο Ερντογάν έχει τη δυνατότητα κι αν επιθυμεί να αντισταθεί σ' αυτήν την εξωτερική επιρροή. Αλλά για την ώρα τουλάχιστον, φαίνεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος επέλεξε την «Τριπλή Συμμαχία» όχι μόνον αναγκαστικά αλλά και σκόπιμα. Πολύ περισσότερο που ύστερα από έναν μήνα, στην επίλυση του συριακού προβλήματος, με βάση το σενάριο της «Τρόικας της Μόσχας», μπορεί να συμπεριληφθεί και η «νέα» Ουάσιγκτον, υπό την διοίκηση του Τραμπ.  Για την Άγκυρα είναι σημαντικό να πάει σε αυτές τις συνομιλίες από ισχυρότερη θέση τόσο επί του συριακού εδάφους όσο και διπλωματικά. 

Η Ρωσία ενδιαφέρεται να κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε η "Τρόικα" να αρχίσει να λειτουργεί σε πλήρη ισχύ. Με τη συγκρότησή της θα αποκτήσει ένα νέο και εξαιρετικά σημαντικό όργανο επιρροής στα συριακά, στα περιφερειακά, αλλά και στα παγκόσμια πράγματα.

(απόσπασμα από το άρθρο http://www.vzglyad.ru/politics/2016/12/21/850691.html)